Χειρουργική ογκολογία
Η χειρουργική αποτελούσε παραδοσιακά τη μόνη θεραπεία για τον καρκίνο έως μερικές δεκαετίες πριν. Η αναγνώριση της πολυπαραγοντικής φύσης του καρκίνου, και οι εξελίξεις στην έρευνα, οδήγησαν στην αποδοχή ότι η αντιμετώπιση του καρκίνου είναι εφικτή όταν υπάρχει συνεργασία ομάδας επιστημόνων (multi-disciplinary team). Έτσι προέκυψαν νέες μη χειρουργικές ειδικότητες, που συμβάλλουν τα μέγιστα στην αντιμετώπιση του καρκίνου. Όλοι μαζί συνεργάζονται στενά για τον κοινό στόχο: τη θεραπεία ή, αν αυτό δεν είναι εφικτό, την επιμήκυνση του προσδόκιμου επιβίωσης και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.
Η ομάδα επιστημόνων, της οποίας ηγείται και οργανώνει ο Χειρουργός Ογκολόγος, περιλαμβάνει επίσης:
Ακτινολόγο/Επεμβατικό Ακτινολόγο: συμβάλλει σημαντικά στην απεικονιστική διάγνωση του καρκίνου, καθώς επίσης σε επιλεγμένες περιπτώσεις εκτελεί διαγνωστικούς (π.χ. βιοψίες) ή θεραπευτικούς χειρισμούς (π.χ. παροχετεύσεις συλλογών, αποσυμφόρηση διατεταμένων ενδοηπατικών χοληφόρων, τοποθέτηση stent).
Γαστρεντερολόγο: εκτελεί ενδοσκοπικές πράξεις (π.χ. γαστροσκόπηση, κολοσκόπηση, ERCP-endoscopic retrograde cholangiopancreatography, double balloon enteroscopy) στα πλαίσια διαγνωστικής ή θεραπευτικής προσέγγισης.
Παθολόγο Ογκολόγο: καθορίζει την κατάλληλη θεραπεία (βιολογική, ορμονική, χημειοθεραπεία), πριν τη χειρουργική επέμβαση (αν π.χ. απαιτείται μείωση του μεγέθους του όγκου ώστε να επιτραπεί η χειρουργική εξαίρεσή του) ή/και μετά από αυτήν (π.χ. για τη θανάτωση πιθανών καρκινικών κυττάρων που έχουν εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος ή για την αποφυγή υποτροπής της νόσου μετά τη χειρουργική επέμβαση). Ο συγκεκριμένος τομέας οδεύει πλέον επιτυχώς προς την εφαρμογή στοχευμένων θεραπειών ώστε να βλάπτονται μόνο τα καρκινικά κύτταρα, μειώνοντας έτσι στο ελάχιστο τις παρενέργειες και μεγιστοποιώντας το αποτέλεσμα της θεραπείας.
Ακτινοθεραπευτή: προτείνει την κατάλληλη ακτινοβολία για την αντιμετώπιση της τοπικά εκτεταμένης νόσου. Η εφαρμογή μπορεί να γίνει όπως ανωτέρω, πριν ή/και μετά τη χειρουργική επέμβαση.
Παθολογοανατόμο: μελετά την ιστολογία και τη μοριακή βιολογία του όγκου παρέχοντας σημαντικές πληροφορίες, που βοηθούν στην επιλογή κατάλληλων φαρμάκων. Επίσης, καθορίζει τα όρια εκτομής του όγκου, κατά τη διάρκεια της επέμβασης, ώστε ο χειρουργός να γνωρίζει αν πρέπει να κάνει συμπληρωματική εκτομή.
Αναισθησιολόγο/ειδικό ιατρό πόνου: είναι υπεύθυνος για τη χορήγηση ασφαλούς αναισθησίας κατά τη χειρουργική επέμβαση, για την περιεγχειρητική αναισθησιολογική φροντίδα και για την αντιμετώπιση του άλγους που σχετίζεται με τον καρκίνο.
Γενετιστή: μελετά το γονιδίωμα των ασθενών και των συγγενών τους και συμβουλεύει κατάλληλα σε περιπτώσεις νόσων με γενετική βάση, οι οποίες είναι κληρονομικές.
Ψυχίατρο ή Ψυχολόγο: στοχεύει στη βελτίωση της ψυχικής υγείας του ασθενούς, συμβάλλοντας στην ισχυροποίηση της άμυνας του οργανισμού. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο καρκίνος αποτελεί νόσο που αποδομεί τον ασθενή σωματικά αλλά και ψυχικά.
Νοσηλευτική υποστήριξη από πτυχιούχους επαγγελματίες που είναι έμπειροι σε όλα τα στάδια αντιμετώπισης περιπτώσεων καρκίνου.
Ως προς τη χειρουργική τεχνική αντιμετώπισης του καρκίνου, τα τελευταία χρόνια έχει γίνει πλέον αποδεκτό ότι η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική (ρομποτική, λαπαροσκοπική, δια φυσικών οπών), ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με ειδικές απεικονιστικές τεχνικές (π.χ. 3D image reconstruction for image-guided surgery, ICG fluorescence) αποτελεί το μέλλον και θα πρέπει να επιλέγεται από τον ασθενή και να εφαρμόζεται από το χειρουργό όταν υπάρχει η κατάλληλη τεχνογνωσία.
Άλλες σημαντικές εξελίξεις ή τεχνικές που έχουν βελτιώσει την αντιμετώπιση του καρκίνου είναι η καλύτερη κατανόηση των ορίων εκτομής του όγκου και του αριθμού λεμφαδένων που πρέπει να αφαιρούνται, η βιοψία του φρουρού λεμφαδένα (αποφεύγοντας έτσι σε πολλές περιπτώσεις τον άσκοπο λεμφαδενικό καθαρισμό και τις πιθανές παρενέργειες αυτού), η επανορθωτική χειρουργική που βελτιώνει την ψυχολογία των ασθενών (π.χ. σε περιπτώσεις μαστεκτομής) ή/και τη λειτουργικότητα μετά από ακρωτηριαστικές επεμβάσεις, η εφαρμογή χημειοθεραπείας (π.χ. HIPEC-hyperthermic intraperitoneal chemotherapy) ή/και ακτινοβολίας κατά τη διάρκεια επεμβάσεων, και η ανάπτυξη πρωτοκόλλων (π.χ. ERAS-enhanced recovery after surgery) για την ταχύτερη/ασφαλέστερη ανάρρωση του ασθενούς μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση.
Η ομάδα του Δρ. Αθανασόπουλου λειτουργεί σύμφωνα με τις ανωτέρω αρχές και χρησιμοποιεί όλες τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος.