Κήλη του Αθλητή

Η κήλη του αθλητή ή σύνδρομο κοιλιακών προσαγωγών ή αθλητική ηβαλγία είναι μια επώδυνη κατάσταση των μαλακών μορίων της βουβωνικής περιοχής. Εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα με έντονη αθλητική δραστηριότητα και παρατηρείται κυρίως σε αθλήματα που απαιτούν ξαφνικές αλλαγές κατεύθυνσης ή έντονες κινήσεις περιστροφής.

Δεν πρόκειται για κλασική βουβωνοκήλη, αν και η κήλη του αθλητή μπορεί να οδηγήσει σε βουβωνοκήλη. Η κήλη του αθλητή περιλαμβάνει ρήξη ή έντονη διάταση οποιουδήποτε μαλακού ιστού (μυς, τένοντας, σύνδεσμος,  νεύρο) στην κάτω κοιλιακή χώρα ή στη βουβωνική χώρα. Συνήθως τραυματίζονται οι ορθοί κοιλιακοί ή/και οι λοξοί ή/και οι προσαγωγοί μύες, και ιδιαίτερα οι σύνδεσμοι (τένοντες) με τους οποίους προσκολλώνται οι μύες αυτοί στο ηβικό οστό.

Επειδή εμπλέκονται διάφοροι τύποι ιστών και δεν υπάρχει κλασική κήλη, η ιατρική κοινότητα τείνει να προτιμά τον όρο “αθλητική ηβαλγία” (athletic pubalgia), ενώ ο γενικός πληθυσμός προτιμά τον όρο  “κήλη του αθλητή”.

 

Αίτια και Παράγοντες Κινδύνου

Η κήλη του αθλητή εμφανίζεται ιδιαίτερα συχνά σε αθλητές οποιουδήποτε φύλου, κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων που περιλαμβάνουν ξαφνικές αλλαγές κατεύθυνσης ή έντονη περιστροφή. Παρατηρείται κυρίως σε απαιτητικά αθλήματα όπως χόκεϊ επί πάγου, πάλη, ποδόσφαιρο και μπάσκετ.

 

Συμπτώματα

Κατά την κήλη του αθλητή εμφανίζεται έντονος πόνος στην περιοχή της βουβωνικής χώρας κατά τη στιγμή του τραυματισμού. Το άλγος συνήθως βελτιώνεται με ξεκούραση, αλλά επανέρχεται όταν ο ασθενής επαναλαμβάνει την αθλητική δραστηριότητα. Η κήλη του αθλητή δεν προκαλεί ορατή διόγκωση στη βουβωνική χώρα, όπως συμβαίνει με τη βουβωνοκήλη. Με την πάροδο του χρόνου όμως, μπορεί να οδηγήσει σε βουβωνοκήλη και τότε να γίνει ορατή κάποια διόγκωση. Χωρίς θεραπεία, αυτός ο τραυματισμός μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιο, ανασταλτικό πόνο που εμποδίζει τον ασθενή να συνεχίσει τις αθλητικές του δραστηριότητες.

Διάγνωση

Στην πρώτη φάση της διάγνωσης ο χειρουργός κάνει λεπτομερή κλινική εξέταση προσπαθώντας να αναπαράγει την αναφερόμενη επώδυνη συμπτωματολογία. Σε όλες τις περιπτώσεις απαιτείται η διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας και ίσως περαιτέρω εξετάσεων για τα οστά προς αποκλεισμό άλλων τραυματικών καταστάσεων της περιοχής.

 

Θεραπεία

Υπάρχουν λίγες θεραπείες που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές για την κήλη του αθλητή εκτός από τη χειρουργική επέμβαση. Η αρχική προσέγγιση είναι πάντα συντηρητική με στόχο την εξάλειψη των συμπτωμάτων. Περιλαμβάνει:

  • ανάπαυση για 2-3 εβδομάδες
  • τοπική χρήση πάγου για τη μείωση του οιδήματος
  • μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή ακόμη και τοπική έγχυση κορτιζόνης (σε έντονη/παρατεταμένη συμπτωματολογία)
  • φυσικοθεραπεία μετά την 3η εβδομάδα της ανάπαυσης, για 4-6 εβδομάδες, ώστε να γίνει ενδυνάμωση του πυελικού και κοιλιακού μυϊκού συστήματος.

Αυτά τα μέτρα οδηγούν συνήθως στην εξαφάνιση των συμπτωμάτων και επιτρέπουν την επαναφορά του αθλητή στις πρότερες δραστηριότητές του.

Εάν  η συντηρητική θεραπεία δεν έχει αποτέλεσμα τότε η χειρουργική επέμβαση είναι μονόδρομος, με ποσοστό επιτυχίας περισσότερο από 90%. Η αποκατάσταση μετά την επέμβαση διαρκεί συνήθως 6-12 εβδομάδες. Ένα πολύ μικρό ποσοστό υποτροπιάζει και χρειάζεται νέα χειρουργική αποκατάσταση, ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις το άλγος στον έσω μηρό συνεχίζεται και απαιτείται διατομή του τένοντα πρόσφυσης των προσαγωγών στο ηβικό οστό, με αποτέλεσμα την άρση της τάσης και την απελευθέρωση των κινήσεων.

Ως προς τη χειρουργική τεχνική, η αλματώδης εξέλιξη στο χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας, τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, μίας νέας προσέγγισης, η οποία έχει αντικαταστήσει την κλασική ανοικτή επέμβαση. Πρόκειται για τη λαπαροσκοπική και την απόλυτη μετεξέλιξη αυτής, τη ρομποτική χειρουργική, η οποία προσφέρει απόλυτη ακρίβεια στην αναγνώριση της βλάβης, ενώ αποτελεί μία αναίμακτη και ασφαλή διαδικασία, πιο φιλική στον οργανισμό του ασθενούς. Με την ελάχιστα επεμβατική μέθοδο (λαπαροσκοπική, ρομποτική) τα ειδικά εργαλεία για την αποκατάσταση της βλάβης εισέρχονται μέσω τριών μικροσκοπικών τομών. Το λαπαροσκόπιο (ένα εκ των ειδικών εργαλείων) φέρει κάμερα, η οποία συνδέεται με οθόνη τρισδιάστατης (3D) όρασης και υψηλής ευκρίνειας (HD). Ο χειρουργός επισκοπεί την περιοχή ενδιαφέροντος σε μεγέθυνση ενώ ταυτόχρονα χειρίζεται τα κατάλληλα μικροεργαλεία, γεγονός που του επιτρέπει να εκτελεί την επέμβαση με ευκολία και απόλυτο έλεγχο. Συνήθως εφαρμόζεται πλέγμα για τη σταθεροποίηση του μυϊκού τοιχώματος και τη μείωση της πιθανότητας υποτροπής.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής μεθόδου;

Η λαπαροσκοπική μέθοδος διαθέτει αρκετά πλεονεκτήματα σε σχέση με την κλασική ανοικτή, στα οποία περιλαμβάνονται:

  • Ελαχιστοποίηση του εσωτερικού χειρουργικού τραύματος και κατ’ επέκταση της δημιουργίας μετεγχειρητικών συμφύσεων.
  • Ελαχιστοποίηση της απώλειας αίματος.
  • Ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου.
  • Πολύ μικρές τομές και άριστο αισθητικό αποτέλεσμα, αφού ελαχιστοποιούνται οι ουλές μετά την επέμβαση.
  • Εξάλειψη, σχεδόν, των μετεγχειρητικών επιπλοκών που σχετίζονται με το χειρουργικό τραύμα όπως διαπύηση, διάσπαση, κήλη, χρόνιο άλγος κ.λπ.
  • Λιγότερες αναπνευστικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές.
  • Ταχύτερη έξοδος από το νοσοκομείο
  • Ταχύτερη ανάρρωση και επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες

 

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής μεθόδου;

Ισχύει ακριβώς ό,τι αναφέρθηκε ανωτέρω για τη λαπαροσκοπική χειρουργική, αλλά επιπλέον η ρομποτική προσέγγιση προσφέρει κι άλλα σημαντικότατα πλεονεκτήματα όπως:

  • Απόλυτη εφαρμογή της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής
  • Κατάργηση των περιορισμών της λαπαροσκοπικής τεχνικής (δισδιάστατη και ασταθής εικόνα, απώλεια αίσθησης και βαθμών ελευθερίας στην κίνηση, εργονομικά προβλήματα για τη χειρουργική ομάδα)
  • Αληθής τρισδιάστατη (3D) εικόνα, υψηλής ευκρίνειας και σε πολύ μεγάλη μεγέθυνση
  • Σταθερό χειρουργικό πεδίο και απεικόνιση, που επιτρέπουν τη διενέργεια πολύωρων επεμβάσεων
  • Υψηλή εργονομία και καθιστή θέση, που μειώνουν την κόπωση του χειρουργού, ώστε αυτός να μπορεί απερίσπαστα να χειρουργεί επί πολλές ώρες
  • Εκτέλεση όλων των κινήσεων που κάνει το ανθρώπινο χέρι, από τους αρθρωτούς βραχίονες του ρομπότ, και στα τρία επίπεδα του χώρου, με απόλυτη ακρίβεια και σταθερότητα, γεγονός που επιτρέπει την πραγματοποίηση δύσκολων περιστατικών
  • Συνδυασμό με ειδικές απεικονιστικές τεχνικές (π.χ. 3D image reconstruction for image-guided surgery, ICG fluorescence), οι οποίες προσφέρουν ανυπέρβλητη δυνατότητα στο χειρουργό να σχεδιάσει και να εκτελέσει πολύ απαιτητικές επεμβάσεις.

 

Η άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος θα σας επιτρέψει τη γρήγορη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες. Ο Δρ. Αθανασόπουλος και η ομάδα του διαθέτοντας εκπαίδευση και εμπειρία από μεγάλα κέντρα του εξωτερικού, εφαρμόζει και τις τρεις τεχνικές (ανοικτή, λαπαροσκοπική, ρομποτική) χρησιμοποιώντας τεχνολογία τελευταίας γενιάς (λαπαροσκοπικά συστήματα Stryker και Olympus με εργαλεία που έχουν διάμετρο ≤5mm και οθόνες 4Κ υψηλής ευκρίνειας, καθώς και τα ρομποτικά συστήματα da Vinci Xi και Si HD).

 

 

Μηροκήλη

Η μηροκήλη εμφανίζεται στη μηροβουβωνική περιοχή, είναι πιο σπάνια από τη βουβωνοκήλη και παρατηρείται συχνότερα στις γυναίκες (70%). Προκαλείται όταν κάποιος ενδοκοιλιακός ιστός (π.χ. λίπος) ή όργανο (π.χ. έντερο) προβάλλει μέσω του μηριαίου δακτυλίου, της ανατομικής δομής που περιέχει τα μηριαία αγγεία και λεμφικό ιστό. Στις περισσότερες περιπτώσεις η μηροκήλη ανακαλύπτεται λόγω εντόνων συμπτωμάτων ή επιπλοκών, καθώς το μέγεθός της συνήθως δεν ξεπερνά το 1cm, καθιστώντας την δύσκολα αναγνωρίσιμη, ιδίως στα υπέρβαρα άτομα.

 

Τα αίτια εμφάνισής της

Εκτός της γενετικής προδιάθεσης, που ισχύει σε όλους τους τύπους κήλης, η κύρια αιτία μηροκήλης είναι η αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση, η οποία μπορεί να οφείλεται σε:

 

  • Παχυσαρκία
  • Χρόνια δυσκοιλιότητα
  • Εγκυμοσύνη
  • Άρση βάρους
  • Χρόνιο βήχα ή φτάρνισμα

 

Συμπτώματα Μηροκήλης

Ο ασθενής συνήθως παρατηρεί ή αισθάνεται μία διόγκωση στην άνω έσω περιοχή του μηρού, που προκαλείται από την προβολή του περιεχομένου της κήλης. Η διόγκωση γίνεται περισσότερο εμφανής σε όρθια θέση ή με το βήχα.

Τα συχνότερα συμπτώματα της μηροκήλης περιλαμβάνουν αίσθημα καύσου ή/και βάρους, επίμονο ή οξύ πόνο (τοπικά ή/και σε όλη τη μηροβουβωνική περιοχή), ναυτία, δυσφορία, διαταραχές κενώσεων (δυσκοιλιότητα, διάρροια), ταχυκαρδία, πυρετό, και σε μερικές περιπτώσεις διάχυτο κοιλιακό άλγος.

 

 

Διάγνωση

Η διάγνωση της μηροκήλης πραγματοποιείται συνήθως με λήψη ιατρικού ιστορικού και κλινική εξέταση του ασθενούς. Στη διαγνωστική προσέγγιση, και αναλόγως την περίπτωση, βοηθούν και ακτινολογικές εξετάσεις που είναι συνήθως το υπερηχογράφημα (US), αλλά και πιο ειδικές όπως η αξονική τομογραφία (CT) ή μαγνητική τομογραφία (MRI).

 

 

Επιπλοκές

Η μηροκήλη είναι δυνητικά επικίνδυνη επειδή δεν μπορεί να βελτιωθεί ή να θεραπευτεί αυτόματα, οπότε είναι δυνατόν να προκληθούν επιπλοκές (περίσφιξη ή στραγγαλισμός του περιεχομένου στον σάκο της κήλης). Αν προκύψει επιπλοκή τότε απαιτείται άμεση επέμβαση, η οποία είναι περισσότερο απαιτητική και ενδεχομένως να χρειαστεί εκτομή τμήματος ιστού ή οργάνου (π.χ. εντέρου) το οποίο έχει νεκρωθεί.

 

Πώς θεραπεύεται η μηροκήλη;

Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί τη μοναδική μέθοδο αντιμετώπισης της μηροκήλης, ενώ οποιαδήποτε καθυστέρηση μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές και ανεπιθύμητα αποτελέσματα.

Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η αλματώδης εξέλιξη στο χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, μίας νέας προσέγγισης, η οποία έχει αντικαταστήσει την κλασική ανοικτή επέμβαση. Πρόκειται για τη λαπαροσκοπική και την απόλυτη μετεξέλιξη αυτής, τη ρομποτική χειρουργική, η οποία προσφέρει απόλυτη ακρίβεια στην αναγνώριση της βλάβης, ενώ αποτελεί μία αναίμακτη και ασφαλή διαδικασία, πιο φιλική στον οργανισμό του ασθενούς. Με την ελάχιστα επεμβατική μέθοδο (λαπαροσκοπική, ρομποτική) τα ειδικά εργαλεία για την αποκατάσταση της βλάβης εισέρχονται μέσω 3-4 μικροσκοπικών τομών. Το λαπαροσκόπιο (ένα εκ των ειδικών εργαλείων) φέρει κάμερα, η οποία συνδέεται με οθόνη τρισδιάστατης (3D) όρασης και υψηλής ευκρίνειας (HD). Ο χειρουργός επισκοπεί την περιοχή ενδιαφέροντος σε μεγέθυνση ενώ ταυτόχρονα χειρίζεται τα κατάλληλα μικροεργαλεία, γεγονός που του επιτρέπει να εκτελεί την επέμβαση με ευκολία και απόλυτο έλεγχο.

Μετά την ανάταξη της κήλης εφαρμόζεται πλέγμα με σκοπό τη σταθεροποίηση του μυικού τοιχώματος και τη μείωση της πιθανότητας υποτροπής της κήλης.

 

Οφέλη Ελάχιστα Επεμβατικής Αποκατάστασης

Η λαπαροσκοπική και η ρομποτική τεχνική προσφέρουν σημαντικά οφέλη στον ασθενή, μερικά εκ των οποίων είναι:

  • Αναίμακτη επέμβαση
  • Ασφαλής διαδικασία
  • Μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος
  • Εξάλειψη των μετεγχειρητικών επιπλοκών
  • Ελαχιστοποίηση της πιθανότητας υποτροπής
  • Άρτιο αισθητικό αποτέλεσμα
  • Ταχύτερη ανάρρωση
  • Ελάχιστη νοσηλεία
  • Γρήγορη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες

 

Ο Δρ. Αθανασόπουλος με πολυετή κλινική εμπειρία και εξειδίκευση, χρησιμοποιώντας όλες τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις (3D HD λαπαροσκοπική και ρομποτική χειρουργική), θα σας συμβουλεύσει υπεύθυνα και θα σας απαλλάξει από τα συμπτώματα και τους πιθανούς κινδύνους που ενέχει η μηροκήλη.

Ομφαλοκήλη

Η ομφαλοκήλη εμφανίζεται όταν εσωτερικός ιστός (π.χ. λίπος) ή όργανο (π.χ. έντερο) προβάλλει, ως διόγκωση, δια του μυικού τοιχώματος προς το δέρμα του ομφαλού. Είναι συχνότερη στα νεογνά σε ποσοστό έως 20%, αν και στις περισσότερες περιπτώσεις η ομφαλοκήλη αποκαθίσταται αυτόματα χωρίς χειρουργική παρέμβαση μέχρι την ηλικία των 2 ετών.

 

Αίτια ομφαλοκήλης

Η ομφαλοκήλη προκαλείται συνήθως από ανεπαρκή σύγκλειση του ομφαλικού δακτυλίου μετά τη γέννηση, γεγονός που επιτρέπει τη διείσδυση κάποιας εσωτερικής δομής μέσω των κοιλιακών μυών. Οι συχνότερες αιτίες ομφαλοκήλης στους ενήλικες είναι:

  • Άρση βάρους
  • Αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης (π.χ. τοκετός, φτάρνισμα, δυσκοιλιότητα)
  • Χρόνιος βήχας
  • Παχυσαρκία
  • Αυξημένη ποσότητα ελεύθερου ενδοκοιλιακού υγρού (ασκίτης)

 

Συμπτώματα

Η ομφαλοκήλη είναι συνήθως ορατή ως διόγκωση στην περιοχή του ομφαλού. Τα συμπτώματα που προκαλεί περιλαμβάνουν:

  • Τοπική ευαισθησία
  • Κοιλιακό άλγος
  • Πυρετό
  • Έμετο
  • Διαταραχές κενώσεων (δυσκοιλιότητα ή/και διάρροια)
  • Αλλαγή στο χρώμα του δέρματος
  • Λύση της συνέχειας του δέρματος και εκροή υγρού

 

Διάγνωση

Η διάγνωση της ομφαλοκήλης πραγματοποιείται συνήθως με λήψη ιατρικού ιστορικού και κλινική εξέταση του ασθενούς. Στη διαγνωστική προσέγγιση, και αναλόγως την περίπτωση, βοηθούν και ακτινολογικές εξετάσεις που είναι συνήθως το υπερηχογράφημα (US), αλλά και πιο ειδικές όπως η αξονική τομογραφία (CT) ή μαγνητική τομογραφία (MRI).

 

Επιπλοκές

Η ομφαλοκήλη είναι δυνητικά επικίνδυνη επειδή στους ενήλικες δε βελτιώνεται ούτε θεραπεύεται αυτόματα, οπότε είναι δυνατόν να προκληθούν επιπλοκές (περίσφιξη ή στραγγαλισμός του περιεχομένου στο σάκο της κήλης). Αν προκύψει επιπλοκή τότε απαιτείται άμεση χειρουργική επέμβαση, η οποία είναι περισσότερο απαιτητική και ενδεχομένως να χρειαστεί εκτομή τμήματος ιστού ή οργάνου (π.χ. εντέρου) το οποίο έχει νεκρωθεί.

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της ομφαλοκήλης στους ενήλικες γίνεται μόνο χειρουργικά. Ενώ θεωρείται επέμβαση ρουτίνας με άμεση επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες, θα πρέπει να τονιστεί ότι οποιαδήποτε καθυστέρηση αναζήτησης ιατρικής συμβουλής ενέχει κινδύνους για επιπλοκές και ανεπιθύμητα αποτελέσματα.

 

Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η αλματώδης εξέλιξη στο χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, μίας νέας προσέγγισης, η οποία έχει αντικαταστήσει την κλασική ανοικτή επέμβαση. Πρόκειται για τη λαπαροσκοπική και την απόλυτη μετεξέλιξη αυτής, τη ρομποτική χειρουργική, η οποία προσφέρει απόλυτη ακρίβεια στην αναγνώριση της βλάβης, ενώ αποτελεί μία αναίμακτη και ασφαλή διαδικασία, πιο φιλική στον οργανισμό του ασθενούς. Με την ελάχιστα επεμβατική μέθοδο (λαπαροσκοπική, ρομποτική) τα ειδικά εργαλεία για την αποκατάσταση της βλάβης εισέρχονται μέσω 3-4 μικροσκοπικών τομών. Το λαπαροσκόπιο (ένα εκ των ειδικών εργαλείων) φέρει κάμερα, η οποία συνδέεται με οθόνη τρισδιάστατης (3D) όρασης και υψηλής ευκρίνειας (HD). Ο χειρουργός επισκοπεί την περιοχή ενδιαφέροντος σε μεγέθυνση ενώ ταυτόχρονα χειρίζεται τα κατάλληλα μικροεργαλεία, γεγονός που του επιτρέπει να εκτελεί την επέμβαση με ευκολία και απόλυτο έλεγχο.

Μετά την ανάταξη της κήλης και αναλόγως του μεγέθους αυτής, γίνεται ειδική συρραφή του μυικού χάσματος ή/και εφαρμόζεται πλέγμα με σκοπό τη σταθεροποίηση του μυικού τοιχώματος και τη μείωση της πιθανότητας υποτροπής της κήλης.

Οφέλη Ελάχιστα Επεμβατικής Αποκατάστασης

Η λαπαροσκοπική και η ρομποτική τεχνική προσφέρουν σημαντικά οφέλη στον ασθενή, μερικά εκ των οποίων είναι:

  • Αναίμακτη επέμβαση
  • Ασφαλής διαδικασία
  • Μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος
  • Εξάλειψη των μετεγχειρητικών επιπλοκών
  • Ελαχιστοποίηση της πιθανότητας υποτροπής
  • Άρτιο αισθητικό αποτέλεσμα
  • Ταχύτερη ανάρρωση
  • Ελάχιστη νοσηλεία
  • Γρήγορη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες

 

Ο Δρ. Αθανασόπουλος με πολυετή κλινική εμπειρία και εξειδίκευση, χρησιμοποιώντας όλες τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις (3D HD λαπαροσκοπική και ρομποτική χειρουργική), θα σας συμβουλεύσει υπεύθυνα και θα σας απαλλάξει από τα συμπτώματα και τους πιθανούς κινδύνους που ενέχει η ομφαλοκήλη.

 

Διαφραγματοκήλη

Διαφραγματοκήλη ονομάζουμε την κατάσταση κατά την οποία το διάφραγμα παρουσιάζει παθολογική διεύρυνση στο οισοφαγικό του τρήμα (φυσιολογική οπή από όπου ο οισοφάγος διέρχεται από το θώρακα στην κοιλία), με αποτέλεσμα την προβολή του στομάχου και/ή των ενδοκοιλιακών σπλάγχνων στη θωρακική κοιλότητα.

Η διαφραγματοκήλη μπορεί να υπάρχει εκ γενετής (συγγενής) οφειλόμενη σε αναπτυξιακή ανωμαλία του διαφράγματος κατά το σχηματισμό του εμβρύου, ή να είναι επίκτητη προκαλούμενη κατά τη διάρκεια ζωής του ανθρώπου. Το ποσοστό εμφάνισης είναι αρκετά υψηλό, αφορώντας στο 10% του πληθυσμού και στο 50% των ατόμων ηλικίας άνω των 70 ετών.

Τύποι διαφραγματοκήλης

  • Κατ’ επολίσθηση ή τύπος Ι: η γαστροοισοφαγική συμβολή μετακινείται ενδοθωρακικά.
  • Παραοισοφαγική ή τύπος ΙΙ: ο γαστρικός θόλος εισέρχεται στο θώρακα ενώ η γαστροοισοφαγική συμβολή διατηρείται στη θέση της.
  • Μεικτή ή τύπος ΙΙΙ: συνδυασμός των δύο ανωτέρω τύπων.
  • Τύπος IV: προχωρημένη ή παραμελημένη κατάσταση όπου ο στόμαχος (συνήθως ολόκληρος) και άλλο ενδοκοιλιακό όργανο (π.χ. λεπτό/παχύ έντερο) προπίπτουν στο θώρακα.

Αίτια – Παράγοντες κινδύνου

  • Αυξημένο σωματικό βάρος
  • Μεγαλύτερη ηλικία λόγω εξασθένισης των μυών
  • Φύλο (οι άνδρες έχουν συνολικά μεγαλύτερο κίνδυνο σε σχέση με τις γυναίκες)
  • Τραυματισμός (π.χ. τροχαίο ατύχημα)
  • Προηγηθείσα επέμβαση στην άνω κοιλία
  • Κάπνισμα
  • Εγκυμοσύνη
  • Αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση (π.χ. χρόνιος βήχας, δυσκοιλιότητα, άρση βάρους)

Συμπτώματα

Στις περισσότερες περιπτώσεις διαφραγματοκήλης δεν εκδηλώνονται σημαντικά συμπτώματα. Ωστόσο, ανάλογα με το μέγεθος και τη διάρκεια της βλάβης, ο ασθενής μπορεί να παρουσιάζει:

  • Αίσθημα καύσου ή/και άλγος στην περιοχή όπισθεν του στέρνου­­ εξαιτίας γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (ερεθισμός του κατώτερου οισοφάγου λόγω μετακίνησης γαστρικών υγρών προς τα άνω), ιδιαίτερα στην κατάκλιση.
  • Δυσκολία κατάποσης ή/και δυσπεψία.
  • Ναυτία ή/και ερυγές (ρεψίματα).
  • Αναπνευστικές εκδηλώσεις όπως π.χ. λοιμώξεις, χρόνιος βήχας, λαρυγγίτιδα, βράγχος φωνής.
  • Καρδιακές επιπλοκές όπως π.χ. αρρυθμίες λόγω πίεσης ή ερεθισμό της καρδιάς.

Διάγνωση

Σε διαφραγματοκήλες μικρού βαθμού, όπου τα συμπτώματα δεν είναι εμφανή, η διάγνωση γίνεται συνήθως τυχαία κατά την εκτέλεση προληπτικής γαστροσκόπησης.

Όταν ο ασθενής εντοπίσει κάποιο από τα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν, θα πρέπει να αναζητήσει ειδική ιατρική συμβουλή. Μετά τη λήψη του ιατρικού ιστορικού θα χρειαστεί μία σειρά εξετάσεων, η οποία περιλαμβάνει:

  • Γαστροσκόπηση για τον ενδοσκοπικό έλεγχο του ανωτέρου πεπτικού, όπου θα αναζητηθούν ευρήματα οισοφαγίτιδας, ή πιο προχωρημένες καταστάσεις όπως ο οισοφάγος Barrett που αποτελεί δυνητικά προκαρκινική κατάσταση.
  • Μανομετρία (μέτρηση της πίεσης του οισοφάγου) για ανεύρεση πιθανής διαταραχής της κινητικότητας, όπως συμβαίνει στην αχαλασία του οισοφάγου.
  • Ακτινοσκόπηση (διάβαση) του ανωτέρου πεπτικού, με πόση σκιαγραφικού, για τη διαπίστωση της κινητικότητας του οισοφάγου σε πραγματικό χρόνο.
  • Μέτρηση της οξύτητας του οισοφάγου (24ωρη πεχαμετρία).
  • Ραδιοϊσοτοπικός έλεγχος για την ανεύρεση διαταραχών κινητικότητας ή/και γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (συνήθως χρησιμοποιείται όταν ο ασθενής δεν μπορεί να υποβληθεί σε μανομετρία ή πεχαμετρία).
  • Αξονική ή μαγνητική τομογραφία για ανατομική χαρτογράφηση της περιοχής.

Θεραπεία

Στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων συμβάλλουν τα εξής:

  • Τροποποίηση διατροφής και συνηθειών (π.χ. μικρά και συχνά γεύματα μέσα στην ημέρα, αποφυγή αναψυκτικών ή γλυκών και λιπαρού/πικάντικου/τηγανητού φαγητού, κατάκλιση τουλάχιστον 3 ώρες μετά το δείπνο)
  • Απώλεια βάρους
  • Μείωση ή διακοπή του καπνίσματος
  • Φαρμακευτική αγωγή

Σε διαφραγματοκήλη που προκαλεί χρόνια συμπτώματα ή όπου η συντηρητική αγωγή δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση της πάθησης, η θεραπεία εκλογής είναι η χειρουργική επέμβαση.

Πρέπει να τονιστεί ότι η χρόνια (για περισσότερους από 12 μήνες) χρήση PPIs (αναστολέων διαύλων πρωτονίων) όπως π.χ. ομεπραζόλη, παντοπραζόλη κ.λπ. μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση βιταμινών (κυρίως C και Β12) και ιχνοστοιχείων (κυρίως ασβεστίου, σιδήρου και μαγνησίου) με αποτέλεσμα π.χ. νευρολογικά συμπτώματα από έλλειψη βιταμίνης Β12 ή άλλα συμπτώματα. Επίσης, ενώ τα φάρμακα εξουδετερώνουν σε κάποιο βαθμό τη δράση του γαστρικού υγρού, εντούτοις η παλινδρόμηση εντερικού αλκαλικού υγρού δια του στομάχου στον οισοφάγο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί, με αποτέλεσμα έντονη οισοφαγίτιδα. Επιπλέον, η χρόνια χρήση PPIs έχει συσχετιστεί ισχυρά με σημαντικές επιπλοκές όπως νεφρική βλάβη έως και νεφρική ανεπάρκεια, οστεοπόρωση και οστικά κατάγματα, άνοια, καρδιακή ανακοπή, εγκεφαλικό επεισόδιο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο εξωτερικό έχουν ήδη ξεκινήσει αγωγές εναντίον ιατρών και φαρμακευτικών εταιρειών από ασθενείς που εμφάνισαν κάποια από τις ανωτέρω σοβαρές κλινικές καταστάσεις μετά τη χρόνια χρήση φαρμάκων που εξουδετερώνουν τη γαστρική οξύτητα. Για περισσότερες πληροφορίες αναζητήστε στο google για ‘’lawsuits against ppi’’.

Συνεπώς η χειρουργική λύση είναι μονόδρομος σε οποιαδήποτε περίπτωση όπου τα συμπτώματα είναι μέτρια ή σοβαρά, καθώς και αν χρειάζεται χρόνια (περισσότερο από 12 μήνες) χρήση φαρμάκων.

Εκτός από την ανοικτή επέμβαση που δεν προτείνεται καθόλου λόγω των πολλών προβλημάτων μετεγχειρητικής αποκατάστασης, τις τελευταίες δεκαετίες, η αλματώδης εξέλιξη στο χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, μίας νέας προσέγγισης, η οποία έχει αντικαταστήσει την κλασική ανοικτή επέμβαση. Πρόκειται για τη λαπαροσκοπική και την απόλυτη μετεξέλιξη αυτής, τη ρομποτική χειρουργική, η οποία προσφέρει απόλυτη ακρίβεια στην αναγνώριση της βλάβης, ενώ αποτελεί μία αναίμακτη και ασφαλή διαδικασία, πιο φιλική στον οργανισμό του ασθενούς. Με την ελάχιστα επεμβατική μέθοδο (λαπαροσκοπική, ρομποτική) τα ειδικά εργαλεία για την αποκατάσταση της βλάβης εισέρχονται μέσω 3-4 μικροσκοπικών τομών. Το λαπαροσκόπιο (ένα εκ των ειδικών εργαλείων) φέρει κάμερα, η οποία συνδέεται με οθόνη τρισδιάστατης (3D) όρασης και υψηλής ευκρίνειας (HD). Ο χειρουργός επισκοπεί το εσωτερικό της κοιλίας σε μεγέθυνση ενώ ταυτόχρονα χειρίζεται τα κατάλληλα μικροεργαλεία, γεγονός που του επιτρέπει να εκτελεί την επέμβαση με ευκολία και απόλυτο έλεγχο. Μετά την ανάταξη της κήλης λαμβάνονται μέτρα ώστε να μειωθεί στο ελάχιστο η πιθανότητα υποτροπής. Στα πλαίσια αποφυγής πιθανής υποτροπής της διαφραγματοκήλης, σε ειδικές περιπτώσεις εφαρμόζεται και πλέγμα με σκοπό τη σταθεροποίηση του μυικού τοιχώματος.

 

Οφέλη Ελάχιστα Επεμβατικής Αποκατάστασης

Η λαπαροσκοπική και η ρομποτική τεχνική προσφέρουν σημαντικά οφέλη στον ασθενή, μερικά εκ των οποίων είναι:

  • Αναίμακτη επέμβαση
  • Ασφαλής διαδικασία
  • Μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος
  • Εξάλειψη των μετεγχειρητικών επιπλοκών
  • Ελαχιστοποίηση της πιθανότητας υποτροπής
  • Άρτιο αισθητικό αποτέλεσμα
  • Ταχύτερη ανάρρωση
  • Ελάχιστη νοσηλεία (συνήθως 24 ώρες)
  • Γρήγορη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες

 

Η υποτίμηση του προβλήματος και η ανεπαρκής αντιμετώπιση, μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση των συμπτωμάτων και πιθανές επιπλοκές. Η χειρουργική αντιμετώπιση της διαφραγματοκήλης δίνει οριστική και ασφαλή λύση.

Ο εξειδικευμένος χειρουργός Δρ. Αθανασόπουλος με πολυετή εμπειρία και χρησιμοποιώντας όλες τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις (3D HD λαπαροσκοπική και ρομποτική χειρουργική) σας προσφέρει εξατομικευμένη διάγνωση και θεραπεία. Κλείστε άμεσα ραντεβού για περισσότερες πληροφορίες.

Μετεγχειρητική Κήλη

Ορισμός – Αίτια

Η μετεγχειρητική κήλη είναι προβολή ενδοκοιλιακών ιστών ή οργάνων μέσω του κοιλιακού τοιχώματος προς το υποδόριο και το δέρμα.

Η αιτία που οδηγεί στη μετεγχειρητική κήλη είναι η εξασθένηση του κοιλιακού τοιχώματος λόγω της μυϊκής ανεπάρκειας που προκαλεί η τομή σε κάποια χειρουργική επέμβαση, στη συντριπτική πλειοψηφία ανοικτή. Αυτό συμβαίνει συνήθως σε ποσοστό 20%.

Επιπλέον παράγοντες που μπορεί να συμβάλουν στη δημιουργία κήλης περιλαμβάνουν:

  • Παχυσαρκία
  • Εγκυμοσύνη
  • Ακατάλληλη τεχνική συρραφής κατά τη χειρουργική επέμβαση
  • Σακχαρώδης διαβήτης
  • Χρόνιος και έντονος βήχας
  • Λήψη ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων
  • Γενετική προδιάθεση

Όσον αφορά στην τομή της επέμβασης, υπάρχουν διαφορετικές αιτίες που επηρεάζουν την επουλωτική διαδικασία. Αυτές είναι:

  • Αυξημένη κοιλιακή πίεση
  • Εγκυμοσύνη σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την επέμβαση
  • Έντονη σωματική δραστηριότητα που επιβαρύνει τη διαδικασία επούλωσης μετά τη χειρουργική επέμβαση

Μετεγχειρητική Κήλη: Συμπτώματα

Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα της μετεγχειρητικής κήλης είναι η εμφανής διόγκωση που παρατηρείται στο σημείο της τομής ή κοντά σε αυτή.

Ο ασθενής μπορεί, επίσης, να αισθανθεί κοιλιακό πόνο, δυσφορία και άλγος κατά τη διαδικασία ούρησης ή κένωσης. Σε προχωρημένες ή παραμελημένες περιπτώσεις ενδεχομένως να συμβούν επιπλοκές όπως η περίσφιξη κάποιου οργάνου ή ο στραγγαλισμός του. Οι δύο αυτές επιπλοκές είναι σοβαρές γιατί μπορούν να προκαλέσουν ισχαιμία ή/και νέκρωση του εμπλεκόμενου οργάνου (π.χ. εντέρου) με αποτέλεσμα να απαιτείται εκτομή αυτού.

Η Διάγνωση στη Μετεγχειρητική Κήλη

Η διάγνωση της μετεγχειρητικής κήλης πραγματοποιείται από γενικό χειρουργό, ο οποίος αρχικά καταγράφει το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, ενώ στη συνέχεια με την κλινική εξέταση εντοπίζει το σημείο όπου εμφανίζεται η κήλη, καθώς και το μέγεθός της.

Η διαγνωστική διαδικασία ολοκληρώνεται με τη διενέργεια απεικονιστικών εξετάσεων, συνήθως αξονική ή μαγνητική τομογραφία.

 

Μετεγχειρητική Κήλη: Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της μετεγχειρητικής κήλης γίνεται αποκλειστικά μέσω χειρουργικής επέμβασης.

Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η αλματώδης εξέλιξη στο χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, μίας νέας προσέγγισης, η οποία έχει αντικαταστήσει την κλασική ανοικτή επέμβαση. Πρόκειται για τη λαπαροσκοπική και την απόλυτη μετεξέλιξη αυτής, τη ρομποτική χειρουργική, η οποία προσφέρει απόλυτη ακρίβεια στην αναγνώριση της βλάβης, ενώ αποτελεί μία αναίμακτη και ασφαλή διαδικασία, πιο φιλική στον οργανισμό του ασθενούς. Με την ελάχιστα επεμβατική μέθοδο (λαπαροσκοπική, ρομποτική) τα ειδικά εργαλεία για την αποκατάσταση της βλάβης εισέρχονται μέσω 3-4 μικροσκοπικών τομών. Το λαπαροσκόπιο (ένα εκ των ειδικών εργαλείων) φέρει κάμερα, η οποία συνδέεται με οθόνη τρισδιάστατης (3D) όρασης και υψηλής ευκρίνειας (HD). Ο χειρουργός επισκοπεί το εσωτερικό της κοιλίας σε μεγέθυνση ενώ ταυτόχρονα χειρίζεται τα κατάλληλα μικροεργαλεία, γεγονός που του επιτρέπει να εκτελεί την επέμβαση με ευκολία και απόλυτο έλεγχο.

Μετά την ανάταξη της κήλης εφαρμόζεται πλέγμα με σκοπό τη σταθεροποίηση του μυικού τοιχώματος και τη μείωση της πιθανότητας υποτροπής της κήλης.

Οφέλη Ελάχιστα Επεμβατικής Αποκατάστασης

Η λαπαροσκοπική και η ρομποτική τεχνική προσφέρουν σημαντικά οφέλη στον ασθενή, μερικά εκ των οποίων είναι:

  • Αναίμακτη επέμβαση
  • Ασφαλής διαδικασία
  • Μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος
  • Εξάλειψη των μετεγχειρητικών επιπλοκών
  • Ελαχιστοποίηση της πιθανότητας υποτροπής
  • Άρτιο αισθητικό αποτέλεσμα
  • Ταχύτερη ανάρρωση
  • Ελάχιστη νοσηλεία
  • Γρήγορη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες

 

Ο Δρ. Αθανασόπουλος με πολυετή εμπειρία και χρησιμοποιώντας όλες τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις (3D HD λαπαροσκοπική και ρομποτική χειρουργική) θα σας συμβουλεύσει και θα σας απαλλάξει από τα οδυνηρά συμπτώματα της μετεγχειρητικής κήλης. Κλείστε άμεσα ραντεβού για περισσότερες πληροφορίες.

 

Βουβωνοκήλη

Τι είναι η βουβωνοκήλη;

Η βουβωνοκήλη αποτελεί τη συχνότερη μορφή κήλης. Συναντάται κυρίως στους άνδρες και εντοπίζεται στην περιοχή μεταξύ κορμού και μηρού και είναι δυνατό να υπάρχει δεξιά, αριστερά ή και αμφίπλευρα. Η βουβωνοκήλη δημιουργείται όταν κάποιος ενδοκοιλιακός ιστός (π.χ. λίπος) ή όργανο (π.χ. έντερο) προβάλλει μέσω ενός αδύναμου σημείου του κατώτερου κοιλιακού τοιχώματος. Μπορεί να είναι ασυμπτωματική για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά μπορεί να προκαλέσει και έντονη ενόχληση ή άλγος. Ο πόνος μπορεί να είναι εντονότερος όταν το άτομο βήχει, φταρνίζεται, σκύβει ή προσπαθεί να σηκώσει κάποιο βαρύ αντικείμενο. Η βουβωνοκήλη είναι δυνητικά επικίνδυνη επειδή δεν μπορεί να βελτιωθεί ή να θεραπευτεί αυτόματα, οπότε είναι δυνατόν να προκληθούν επιπλοκές (περίσφιξη ή στραγγαλισμός του περιεχομένου στον σάκο της κήλης). Όταν προκύψει επιπλοκή τότε η επέμβαση γίνεται περισσότερο απαιτητική και ενδεχομένως να χρειαστεί να γίνει εκτομή τμήματος ιστού ή οργάνου (π.χ. εντέρου) το οποίο έχει νεκρωθεί. Ο ιατρός συστήνει τη χειρουργική αντιμετώπιση έγκαιρα (όταν η κήλη δεν είναι μεγάλη και πριν προκύψει επιπλοκή) για να αποφευχθούν δυσάρεστα αποτελέσματα. Επιπλέον η αποκατάσταση της βουβωνοκήλης είναι μία από τις πιο συνηθισμένες και ασφαλείς χειρουργικές επεμβάσεις, με άριστα αποτελέσματα.

Ποια είναι τα αίτια που οδηγούν σε βουβωνοκήλη;

Η κύρια αιτία είναι η αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση, η οποία μπορεί να οφείλεται σε:

 

  • Άρση βαρέος αντικειμένου
  • Υπερβολικό σωματικό βάρος ή παχυσαρκία
  • Χρόνιος βήχας ή φτάρνισμα
  • Δυσκοιλιότητα
  • Εγκυμοσύνη
  • Συσσώρευση υγρού στην κοιλιά

 

Ποια είναι τα συμπτώματα της βουβωνοκήλης;

Η βουβωνοκήλη ενδέχεται να είναι εντελώς ασυμπτωματική, ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες ο ασθενής παρατηρεί ή αισθάνεται μία διόγκωση που προκαλείται από την προβολή του περιεχομένου της κήλης. Τα συχνότερα συμπτώματα της βουβωνοκήλης περιλαμβάνουν αίσθημα καύσου, επίμονο ή οξύ πόνο, ναυτία, ερυθρότητα, αίσθημα βάρους τοπικά, δυσφορία, ταχυκαρδία, πυρετό, και σε μερικές περιπτώσεις διάχυτο κοιλιακό άλγος. Ορισμένες φορές το άλγος και η διόγκωση μπορεί να επεκταθεί προς την περιοχή των όρχεων, όπως συμβαίνει στην οσχεοβουβωνοκήλη.

 

Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;

Η διάγνωση της βουβωνοκήλης πραγματοποιείται συνήθως με λήψη ιατρικού ιστορικού και κλινική εξέταση του ασθενούς. Στη διαγνωστική προσέγγιση, και αναλόγως την περίπτωση, βοηθούν και ακτινολογικές εξετάσεις που είναι συνήθως το υπερηχογράφημα (US), αλλά και πιο ειδικές όπως η αξονική τομογραφία (CT) ή μαγνητική τομογραφία (MRI).

 

 

Ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης της βουβωνοκήλης;

Η αντιμετώπιση της βουβωνοκήλης είναι καλύτερο να γίνει άμεσα μετά τη διάγνωση, καθώς οποιαδήποτε καθυστέρηση μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές και ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Η ιατρική εξέταση κρίνει αν η βουβωνοκήλη είναι «ανατάξιμη» (το περιεχόμενο της κήλης μπορεί να επανέλθει στη φυσιολογική του θέση) ή «μη ανατάξιμη». Οι μη ανατάξιμες κήλες απαιτούν άμεση χειρουργική επέμβαση.

Οι μέθοδοι αντιμετώπισης είναι τρεις: η κλασική ανοικτή, και οι νεότερες λαπαροσκοπική (τεχνική TEP ή TAPP) και ρομποτική. Σε ειδικά κέντρα του εξωτερικού που έχουν αντιμετωπίσει χιλιάδες τέτοιες περιπτώσεις, οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται συνήθως είναι η λαπαροσκοπική και η ρομποτική αναλόγως των κλινικών ευρημάτων και των τεχνικών απαιτήσεων.

 

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής μεθόδου;

Η λαπαροσκοπική μέθοδος διαθέτει αρκετά πλεονεκτήματα σε σχέση με την κλασική ανοικτή, στα οποία περιλαμβάνονται:

  • Ελαχιστοποίηση του εσωτερικού χειρουργικού τραύματος και κατ’ επέκταση της δημιουργίας μετεγχειρητικών συμφύσεων.
  • Ελαχιστοποίηση της απώλειας αίματος.
  • Ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου.
  • Πολύ μικρές τομές και άριστο αισθητικό αποτέλεσμα, αφού ελαχιστοποιούνται οι ουλές μετά την επέμβαση.
  • Εξάλειψη, σχεδόν, των μετεγχειρητικών επιπλοκών που σχετίζονται με το χειρουργικό τραύμα όπως διαπύηση, διάσπαση, κήλη, χρόνιο άλγος κ.λπ.
  • Λιγότερες αναπνευστικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές.
  • Ταχύτερη έξοδος από το νοσοκομείο
  • Ταχύτερη ανάρρωση και επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες

 

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής μεθόδου;

Ισχύει ακριβώς ό,τι αναφέρθηκε ανωτέρω για τη λαπαροσκοπική χειρουργική, αλλά επιπλέον η ρομποτική προσέγγιση προσφέρει κι άλλα σημαντικότατα πλεονεκτήματα όπως:

  • Απόλυτη εφαρμογή της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής
  • Κατάργηση των περιορισμών της λαπαροσκοπικής τεχνικής (δισδιάστατη και ασταθής εικόνα, απώλεια αίσθησης και βαθμών ελευθερίας στην κίνηση, εργονομικά προβλήματα για τη χειρουργική ομάδα)
  • Αληθής τρισδιάστατη (3D) εικόνα, υψηλής ευκρίνειας και σε πολύ μεγάλη μεγέθυνση
  • Σταθερό χειρουργικό πεδίο και απεικόνιση, που επιτρέπουν τη διενέργεια πολύωρων επεμβάσεων
  • Υψηλή εργονομία και καθιστή θέση, που μειώνουν την κόπωση του χειρουργού, ώστε αυτός να μπορεί απερίσπαστα να χειρουργεί επί πολλές ώρες
  • Εκτέλεση όλων των κινήσεων που κάνει το ανθρώπινο χέρι, από τους αρθρωτούς βραχίονες του ρομπότ, και στα τρία επίπεδα του χώρου, με απόλυτη ακρίβεια και σταθερότητα, γεγονός που επιτρέπει την πραγματοποίηση δύσκολων περιστατικών
  • Συνδυασμό με ειδικές απεικονιστικές τεχνικές (π.χ. 3D image reconstruction for image-guided surgery, ICG fluorescence), οι οποίες προσφέρουν ανυπέρβλητη δυνατότητα στο χειρουργό να σχεδιάσει και να εκτελέσει πολύ απαιτητικές επεμβάσεις.\

 

Ο Δρ. Αθανασόπουλος και η ομάδα του διαθέτοντας εκπαίδευση και εμπειρία από μεγάλα κέντρα του εξωτερικού, εφαρμόζει και τις τρεις τεχνικές (ανοικτή, λαπαροσκοπική, ρομποτική) χρησιμοποιώντας τεχνολογία τελευταίας γενιάς (λαπαροσκοπικά συστήματα Stryker και Olympus με εργαλεία που έχουν διάμετρο ≤5mm και οθόνες 4Κ υψηλής ευκρίνειας, και τα ρομποτικά συστήματα da Vinci Xi και Si HD).

Κοιλιοκήλη

Η κοιλιοκήλη αφορά σε προβολή εσωτερικού ιστού ή οργάνου δια του μυικού τοιχώματος προς το δέρμα, η οποία γίνεται αντιληπτή ως διόγκωση στην κοιλιακή χώρα. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε θέση της κοιλίας. Συνήθεις τύποι είναι οι:

  • Επιγαστρική κήλη: εμφανίζεται στην άνω κοιλία μεταξύ των κατώτερων πλευρών και του ομφαλού (περιοχή του στομάχου). Αυτός ο τύπος παρατηρείται τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.
  • Ομφαλοκήλη: εμφανίζεται στην περιοχή του ομφαλού.
  • Μετεγχειρητική κήλη: αναπτύσσεται κατά μήκος της τομής προηγούμενης χειρουργικής επέμβασης, συνήθως στο 20% των συγκεκριμένων ασθενών. Η μετεγχειρητική κήλη μπορεί να εμφανιστεί μετά από μήνες έως και χρόνια, από το χειρουργείο.

Ποια είναι τα αίτια της κοιλιοκήλης;

Η διατήρηση καλής υγείας, η ευνοϊκή κληρονομικότητα, και το ισορροπημένο σωματικό βάρος συμβάλλουν στην αποτροπή εμφάνισης κοιλιοκήλης. Ως επιβαρυντικός παράγοντας μπορεί να λειτουργήσει ο,τιδήποτε αυξάνει σημαντικά την ενδοκοιλιακή πίεση ή/και επηρεάζει αρνητικά την αντοχή του μυικού τοιχώματος, όπως:

  • Παχυσαρκία και απότομες αλλαγές του σωματικού βάρους
  • Άρση μεγάλου βάρους
  • Χρόνιος και έντονος βήχας
  • Δυσκοιλιότητα
  • Εγκυμοσύνη
  • Έλλειψη σωματικής άσκησης
  • Παλαιότερη χειρουργική επέμβαση

Τα συμπτώματα της κοιλιοκήλης

Στα πρώιμα στάδια της εμφάνισης κοιλιοκήλης, οι περισσότεροι ασθενείς δεν αισθάνονται πόνο, αλλά παρατηρούν μία ορατή διόγκωση στην περιοχή της κοιλιακής χώρας, η οποία μπορεί να εξαφανίζεται όταν ο ασθενής βρίσκεται σε ύπτια θέση. Άλγος μπορεί να εμφανιστεί:

  • Όταν ο ασθενής σηκώνει βαριά αντικείμενα ή κάνει απότομες κινήσεις
  • Κατά τη διάρκεια της ούρησης ή της αφόδευσης
  • Όταν ο ασθενής στέκεται όρθιος για μεγάλο χρονικό διάστημα
  • Σε προχωρημένες καταστάσεις όπου συμβαίνει ισχαιμία κάποιου οργάνου (συνήθως του εντέρου) λόγω περίσφιξης ή στραγγαλισμού αυτού

Η υποτίμηση του προβλήματος και η ανεπαρκής αντιμετώπιση, μπορεί να οδηγήσουν σε διάφορες επιπλοκές, από τις οποίες οι χειρότερες είναι η ισχαιμία κάποιου ενδοκοιλιακού οργάνου και η νέκρωση αυτού, που απαιτεί άμεση εκτομή.

Αντιμετώπιση της κοιλιοκήλης

Η αντιμετώπιση της κοιλιοκήλης γίνεται μόνο χειρουργικά.

Η εκπαίδευση και εμπειρία του χειρουργού, το μέγεθος και η θέση της κήλης είναι μεταξύ των παραγόντων που καθορίζουν την επιλογή της κατάλληλης τεχνικής

Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η αλματώδης εξέλιξη στο χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, μίας νέας προσέγγισης, η οποία έχει αντικαταστήσει την κλασική ανοικτή επέμβαση. Πρόκειται για τη λαπαροσκοπική και την απόλυτη μετεξέλιξη αυτής, τη ρομποτική χειρουργική, η οποία προσφέρει απόλυτη ακρίβεια στην αναγνώριση της βλάβης, ενώ αποτελεί μία αναίμακτη και ασφαλή διαδικασία, πιο φιλική στον οργανισμό του ασθενούς. Με την ελάχιστα επεμβατική μέθοδο (λαπαροσκοπική, ρομποτική) τα ειδικά εργαλεία για την αποκατάσταση της βλάβης εισέρχονται μέσω 3-4 μικροσκοπικών τομών. Το λαπαροσκόπιο (ένα εκ των ειδικών εργαλείων) φέρει κάμερα, η οποία συνδέεται με οθόνη τρισδιάστατης (3D) όρασης και υψηλής ευκρίνειας (HD). Ο χειρουργός επισκοπεί το εσωτερικό της κοιλίας σε μεγέθυνση ενώ ταυτόχρονα χειρίζεται τα κατάλληλα μικροεργαλεία, γεγονός που του επιτρέπει να εκτελεί την επέμβαση με ευκολία και απόλυτο έλεγχο.

Μετά την ανάταξη της κήλης εφαρμόζεται πλέγμα με σκοπό τη σταθεροποίηση του μυικού τοιχώματος και τη μείωση της πιθανότητας υποτροπής της κήλης.

Η υποτίμηση του προβλήματος και η ανεπαρκής αντιμετώπιση, μπορεί να οδηγήσουν σε διάφορες επιπλοκές, από τις οποίες οι χειρότερες είναι η ισχαιμία κάποιου ενδοκοιλιακού οργάνου (συνήθως εντέρου) και η νέκρωση αυτού, που απαιτεί άμεση εκτομή.

Οφέλη Ελάχιστα Επεμβατικής Αποκατάστασης

Η λαπαροσκοπική και η ρομποτική τεχνική προσφέρουν σημαντικά οφέλη στον ασθενή, μερικά εκ των οποίων είναι:

  • Αναίμακτη επέμβαση
  • Ασφαλής διαδικασία
  • Μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος
  • Εξάλειψη των μετεγχειρητικών επιπλοκών
  • Ελαχιστοποίηση της πιθανότητας υποτροπής
  • Άρτιο αισθητικό αποτέλεσμα
  • Ταχύτερη ανάρρωση
  • Ελάχιστη νοσηλεία
  • Γρήγορη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες

 

Η χειρουργική αντιμετώπιση της κοιλιοκήλης εξαφανίζει οριστικά τα επίμονα συμπτώματα και προλαμβάνει τις επικίνδυνες επιπλοκές. Συμβουλευτείτε τον εξειδικευμένο γενικό χειρουργό Δρ. Αθανασόπουλο για μία εξατομικευμένη διάγνωση και την κατάλληλη επιλογή αντιμετώπισης στην πάθησή σας.

 

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ

Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί τη νέα επαναστατική μέθοδο του αιώνα που διανύουμε, μετά την καθιέρωση της λαπαροσκοπικής χειρουργικής τον προηγούμενο αιώνα. Με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας αναπτύχθηκε η τηλεχειρουργική, δηλαδή η πραγματοποίηση επεμβάσεων εξ’ αποστάσεως. Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί σημαντικότατη εξέλιξη της λαπαροσκοπικής, την οποία στο κοντινό μέλλον θα αντικαταστήσει πλήρως, όταν το κόστος χρήσης και συντήρησης του ρομποτικού συστήματος θα μειωθεί ακόμη περισσότερο.

Το χειρουργικό σύστημα da Vinci, της εταιρείας Intuitive Surgical, είναι το πρώτο σύστημα ρομποτικής χειρουργικής που εγκρίθηκε από τον καθ’ ύλην αρμόδιο Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA-food and drug administration) το 2000 για την πραγματοποίηση επεμβάσεων. Το Σεπτέμβριο του 2006 πραγματοποιήθηκε η πρώτη ρομποτική επέμβαση στην Ελλάδα από τον πρωτοπόρο, στο χώρο της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, Καθηγητή Κ.Μ. Κωνσταντινίδη. Έκτοτε οι νεότεροι χειρουργοί τιμούμε και συνεχίζουμε με το ίδιο πάθος και σεβασμό την παρακαταθήκη που άφησε ο καινοτόμος Δρ Κωνσταντινίδης.

 

Το da Vinci robot ελέγχεται από ειδικούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές και είναι σε θέση να προσφέρει ακρίβεια κινήσεων που είναι αδύνατο να επιτευχθεί από το ανθρώπινο χέρι. Τo ρομποτικό αυτό σύστημα απαιτεί βεβαίως χειρισμό από εξειδικευμένο χειρουργό. Ο έλεγχός του γίνεται με τηλεχειρισμό. Ο χειρουργός βρίσκεται μπροστά σε ειδική κονσόλα χειρισμού του ρομπότ μέσω Η/Υ και πραγματοποιεί την επέμβαση κινώντας ειδικούς μοχλούς, ενώ βλέπει σε οθόνη το χειρουργικό πεδίο.

Κάθε κίνηση του χειρουργού αναπαράγεται με απόλυτη ακρίβεια και σταθερότητα στο χειρουργικό πεδίο από τους χειρουργικούς βραχίονες του ρομπότ. Το ρομποτικό σύστημα, μέσω ψηφιακής ανάλυσης, προσφέρει ακριβέστατη τρισδιάστατη και μεγεθυμένη εικόνα στο χειρουργό, δίνει λεπτομερή αίσθηση των ιστών και ουσιαστικά εξαλείφει τα συνήθη μειονεκτήματα της λαπαροσκοπικής τεχνικής. Σε αυτό συμβάλλουν και οι αρθρωτοί βραχίονες του ρομπότ, οι οποίοι είναι σε θέση να εκτελούν σε τρία επίπεδα όλες τις κινήσεις που κάνει το ανθρώπινο χέρι, με το επιπλέον πλεονέκτημα ότι προσφέρει απόλυτη ακρίβεια σε αυτές.
Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια αποτελεί ο χειρουργός να είναι ειδικά εκπαιδευμένος στη χρήση του συστήματος, αφού η χρήση του δεν προσομοιάζει με τη λαπαροσκοπική χειρουργική, ούτε φυσικά και με την κλασική (ανοικτή) χειρουργική.

Τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής χειρουργικής περιλαμβάνουν:

Απόλυτη εφαρμογή της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής.

Ελαχιστοποίηση του εσωτερικού χειρουργικού τραύματος και κατ’ επέκταση της δημιουργίας μετεγχειρητικών συμφύσεων.

Ελαχιστοποίηση της απώλειας αίματος.

Ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου.

Πολύ μικρές τομές και άριστο αισθητικό αποτέλεσμα, αφού ελαχιστοποιούνται οι ουλές μετά την επέμβαση.

Ταχύτερη ανάρρωση και γρηγορότερη έξοδος από το νοσοκομείο.

Εξάλειψη, σχεδόν, των μετεγχειρητικών επιπλοκών που σχετίζονται με το τραύμα όπως διαπύηση, διάσπαση, κήλη, χρόνιο άλγος κ.λπ.

Λιγότερες αναπνευστικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές.

Κατάργηση των περιορισμών της λαπαροσκοπικής χειρουργικής (δισδιάστατη και ασταθής εικόνα, απώλεια αίσθησης και βαθμών ελευθερίας στην κίνηση, εργονομικά προβλήματα για τη χειρουργική ομάδα).

Αληθής τρισδιάστατη (3D) εικόνα, υψηλής ευκρίνειας και σε πολύ μεγάλη μεγέθυνση.

Σταθερό χειρουργικό πεδίο και απεικόνιση, που επιτρέπουν τη διενέργεια πολύωρων επεμβάσεων.

Υψηλή εργονομία και καθιστή θέση, που μειώνουν την κόπωση του χειρουργού, ώστε αυτός να μπορεί απερίσπαστα να χειρουργεί επί πολλές ώρες.

Εκτέλεση όλων των κινήσεων που κάνει το ανθρώπινο χέρι, από τους αρθρωτούς βραχίονες του ρομπότ, και στα τρία επίπεδα του χώρου, με απόλυτη ακρίβεια και σταθερότητα, γεγονός που επιτρέπει την πραγματοποίηση δύσκολων περιστατικών.

Συνδυασμό με ειδικές απεικονιστικές τεχνικές (π.χ. 3D image reconstruction for image-guided surgery, ICG fluorescence), οι οποίες προσφέρουν ανυπέρβλητη δυνατότητα στο χειρουργό να σχεδιάσει και να εκτελέσει πολύ απαιτητικές επεμβάσεις.

Η ρομποτική χειρουργική μπορεί να εφαρμοστεί σε διάφορες ειδικότητες, όπως γενική χειρουργική, ουρολογία, χειρουργική καρδιάς-θώρακος-αγγείων, γυναικολογική χειρουργική, παιδοχειρουργική, κ.λπ.

Οι πιο συνηθισμένες εφαρμογές του ρομποτικού συστήματος στις μέρες μας αφορούν στη χοληδόχο κύστη, στο ήπαρ-πάγκρεας-χοληφόρα-σπλήνα, στο λεπτό και παχύ έντερο, στο στόμαχο, στον οισοφάγο, στη νοσογόνο παχυσαρκία, στους ενδοκρινείς αδένες, στον προστάτη, στο νεφρό, στα γυναικεία εσωτερικά γεννητικά όργανα, κ.λπ.

Η ομάδα του Δρ. Αθανασόπουλου χρησιμοποιεί τη νεότερη γενιά ρομποτικών συστημάτων da Vinci Xi και Si HD, για τα οποία μπορείτε να παρακολουθήσετε τα παρακάτω ενημερωτικά videos.

Κήλες (πρωτοπαθείς-μετεγχειρητικές)

Οι κήλες μπορεί να είναι πρωτοπαθείς (αυτόματες, χωρίς τη μεσολάβηση κάποιας επεμβατικής διαδικασίας) ή μετεγχειρητικές (μετά από χειρουργείο, στη συντριπτική πλειοψηφία ανοικτό). Ανεξαρτήτως κεντρικής αιτίας, αυτό που συμβαίνει πάντα σε μία κήλη είναι ότι ένα κοιλιακό σπλάγχνο ή λιπώδης ιστός από την κοιλιακή κοιλότητα (π.χ. επίπλουν) προπίπτει μέσω ενός στομίου (π.χ. από το διάφραγμα, προσθιοπλάγιο κοιλιακό τοίχωμα, ομφαλός, βουβωνική χώρα, κ.λπ.), γεγονός που δεν θα έπρεπε να συμβαίνει. Ο τρόπος προσέγγισης και αντιμετώπισης είναι ο ίδιος, περιλαμβάνοντας την ανάταξη του περιεχομένου της κήλης και σχεδόν πάντα την τοποθέτηση πλέγματος, ώστε να επιτευχθεί στήριξη του κοιλιακού τοιχώματος και αποφυγή υποτροπής της κήλης. Οι κυριότερες κατηγορίες κηλών, τοπογραφικά από τα άνω προς τα κάτω του σωματικού άξονα, είναι

ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ

Η λαπαροσκοπική χειρουργική αποτέλεσε σημαντική πρόοδο του 20ου αιώνα στον τομέα της χειρουργικής. Με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και την κατασκευή λεπτών εργαλείων τα οποία μπορούσαν να εισάγονται δια λεπτών τομών, μετά την ανάπτυξη πνευμοπεριτοναίου (ελεγχόμενη διάταση της κοιλίας με διοχέτευση CO2), έγινε δυνατή η επισκόπηση της λαπάρας (κοιλίας) υπό μεγέθυνση μέσω οθόνης, ανοίγοντας το δρόμο για την πραγματοποίηση ποικίλων επεμβάσεων σε διάφορες ειδικότητες.

Συνήθη μειονεκτήματα της λαπαροσκοπικής τεχνικής: δισδιάστατη και ασταθής εικόνα, απώλεια αίσθησης και βαθμών ελευθερίας στην κίνηση, εργονομικά προβλήματα για τη χειρουργική ομάδα (όρθια θέση για δυνητικά πολλές ώρες).

Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής περιλαμβάνουν:

Ελαχιστοποίηση του εσωτερικού χειρουργικού τραύματος και κατ’ επέκταση της δημιουργίας μετεγχειρητικών συμφύσεων.

Ελαχιστοποίηση της απώλειας αίματος.

Ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου.

Πολύ μικρές τομές και άριστο αισθητικό αποτέλεσμα, αφού ελαχιστοποιούνται οι ουλές μετά την επέμβαση.

Ταχύτερη ανάρρωση και γρηγορότερη έξοδος από το νοσοκομείο.

Εξάλειψη, σχεδόν, των μετεγχειρητικών επιπλοκών που σχετίζονται με το τραύμα όπως διαπύηση, διάσπαση, κήλη, χρόνιο άλγος κ.λπ.

Λιγότερες αναπνευστικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές.

ΑΝΟΙΚΤΗ

Η ανοικτή χειρουργική αποτελεί την κλασική προσέγγιση, η οποία χρησιμοποιείται από τους περισσότερους χειρουργούς στον κόσμο.

Οι πρώτες χειρουργικές επεμβάσεις (π.χ. ανατρήσεις κρανίων) αναφέρονται σε πρωτόγονους πολιτισμούς του 10.000 π.Χ. Οι επεμβάσεις αυτές πραγματοποιούνταν χωρίς οποιαδήποτε γνώση της ανατομίας, της ύπαρξης αγγείων και νεύρων, των λοιμώξεων και της αντιμετώπισης του πόνου.

Εξαιρετικούς χειρουργούς στην αρχαιότητα συναντούμε στους λαούς της Μεσοποταμίας, της αρχαίας Αιγύπτου, της αρχαίας Ελλάδας, της Ινδίας και της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Μερικές από τις επιτυχίες της χειρουργικής στην αρχαιότητα ήταν η κατανόηση της σημασίας των αγγείων και η επίτευξη αιμόστασης με απολίνωση, η χειρουργική του καταρράκτη, η αφαίρεση λίθων του ουροποιητικού, η ανάπτυξη τεχνικών συρραφής του κοιλιακού τοιχώματος και οι ακρωτηριασμοί.

Η Ιπποκρατική Σχολή έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης Ιατρικής και περιλαμβάνει αρκετές αναφορές στη Χειρουργική. Τονίζει τη σημασία της διάγνωσης μέσω παρατήρησης και καταγραφής των ευρημάτων, καθώς επίσης της πρόγνωσης και πρόβλεψης της πορείας μιας νόσου. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίδεται στη δίαιτα, την υγιεινή και σε μεγάλη σειρά φαρμακευτικών σκευασμάτων. Για τον Ιπποκράτη η χειρουργική θεραπεία έχει θέση μόνο όταν τα φάρμακα δεν μπορούν πλέον να βοηθήσουν. Γίνονται συχνές αναφορές στον καυτηριασμό. Οι εγχειρητικές τεχνικές περιγράφονται λεπτομερώς με αναφορά στην προετοιμασία του ασθενούς, το χειρουργικό τραπέζι, το φωτισμό, τα εργαλεία και τον ρόλο των βοηθών. Όγκοι, συρίγγια, έλκη και αιμορροΐδες αντιμετωπίζονται χειρουργικά ήδη από την εποχή εκείνη ενώ υπάρχουν ενδείξεις χρήσης αιμοστατικής περίδεσης. Ο Ερώφιλος και ο Ερασίστρατος στην Αλεξάνδρεια μίλησαν πρώτοι για τη σημασία των νεκροτομών, εκατοντάδες χρόνια πριν αυτές γίνουν ανασπόσπαστο κομμάτι των ιατρικών σπουδών.

Ο Abu al-Qasim al-Zahrawi (993-1064 μ.Χ.) περιγράφει λεπτομερώς γενικές οδηγίες για όσα πρέπει να κάνει ένας χειρουργός καθώς και θεραπείες που χρησιμοποιούσε κατά τη μακρά του εμπειρία. Ο Leonardo da Vinci (1452-1519), ως επιτυχημένος καλλιτέχνης της εποχής του, πήρε άδεια να πραγματοποιήσει νεκροτομές στο νοσοκομείο της Santa Maria Nuova στη Φλωρεντία και αργότερα σε νοσοκομεία του Μιλάνου και της Ρώμης. Τα έτη 1510-1511 συνεργάσθηκε με τον ιατρό Marcantonio della Torre και έριξε άπλετο φως στην ανατομία, φυσιολογία και εμβρυολογία του ανθρώπου με αναλυτικές σημειώσεις και περισσότερα από 200 λεπτομερή ανατομικά σκίτσα.

Μέχρι το 1800 πολλές κοινωνικές-πολιτικές-θρησκευτικές ανακατατάξεις οδήγησαν στην αποσύνδεση της ιατρικής επιστήμης από τη χειρουργική, την οποία εφάρμοζαν για πολλές δεκαετίες οι κουρείς. Η ίδρυση του Royal College of Surgeons στην Αγγλία έδωσε τέλος στην εποχή αυτή, αναγνωρίζοντας τη χειρουργική ως αποκλειστικό τομέα της ιατρικής.

Η πρώτη χρήση αναισθησίας για επέμβαση αναφέρεται το 1842, προκαλώντας αύξηση των χειρουργικών περιστατικών και δίνοντας τη δυνατότητα να πραγματοποιούνται επεμβάσεις μεγαλύτερης διάρκειας. Ακολούθως εισάγεται για πρώτη φορά η έννοια της αντισηψίας, καθιερώνεται η αναισθησία, χτίζονται οργανωμένα νοσοκομεία και αρχίζει να οργανώνεται η βιομηχανία γύρω από την υγεία.

Η αντιμετώπιση των λοιμώξεων ήταν το επόμενο βήμα στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, με σημαντικούς επιστήμονες (Pasteur, Lister, Koch) που έθεσαν τα θεμέλια για την χρήση σωστής ενδυμασίας (μάσκα, γάντια) στο χώρο του χειρουργείου, την κατάλληλη αντισηψία χεριών και αποστείρωση των εργαλείων. Μέχρι το 1890 τα περισσότερα νοσοκομεία χρησιμοποιούσαν κλιβάνους.

Η περίοδος από το 1870 μέχρι το 1970 ήταν «ο αιώνας των χειρουργών», όπου οι περισσότερες περιοχές του σώματος έγιναν προσπελάσιμες, και δόθηκε προσοχή στη διαφύλαξη των ιστών και γενικά στη λεπτομέρεια. Κατά την περίοδο αυτή αναπτύχθηκε όλο το εύρος των επεμβάσεων της κλασικής ανοικτής χειρουργικής.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 εισήχθη η λαπαροσκοπική χειρουργική, ελαχιστοποιώντας το τραύμα με σκοπό τη γρήγορη ανάρρωση του ασθενούς και την ελάττωση των μετεγχειρητικών επιπλοκών.

Το έτος 2000, νέα σημαντική εξέλιξη για τη χειρουργική αποτελεί η χρήση του ρομποτικού συστήματος και η πρωτοποριακή έννοια της “τηλε-χειρουργικής”. Ο χειρουργός βρίσκεται σε απόσταση από τον ασθενή και χειρίζεται ένα ρομποτικό σύστημα με βραχίονες πραγματοποιώντας χειρισμούς πολύ μεγάλης ακρίβειας. Η ρομποτική δημιουργεί για πρώτη φορά μία νέα, μελλοντικά άρρηκτη, σχέση ηλεκτρονικού υπολογιστή και χειρουργού που οδήγησε σε αμέτρητες εφαρμογές της σύγχρονης τεχνολογίας στη χειρουργική αίθουσα, επιτυγχάνοντας το μέγιστο θετικό αποτέλεσμα για τον ασθενή.

Η πρόοδος λοιπόν της χειρουργικής και της τεχνολογίας έχουν οδηγήσει πλέον σε νέες λιγότερο τραυματικές τεχνικές όπως η λαπαροσκοπική και η ρομποτική χειρουργική. Βεβαίως η ανοικτή προσπέλαση βοηθά στην εκμάθηση των βασικών αρχών της χειρουργικής και έχει πάντοτε λόγο ύπαρξης, π.χ. σε μεταμοσχεύσεις ή σε ειδικές επεμβάσεις καρκίνου με ταυτόχρονη εκτομή αγγείων, σε χώρες όπου δεν υπάρχει πρόσβαση σε υψηλή τεχνολογία, και όταν φυσικά ο χειρουργός δεν έχει εμπειρία στις προηγμένες χειρουργικές τεχνικές. Συνεπώς, ο πλήρης και σύγχρονος χειρουργός είναι αυτός που έχει εκπαιδευθεί και στις τρεις διαθέσιμες τεχνικές (ανοικτή, λαπαροσκοπική, ρομποτική) και μπορεί να επιλέγει κάθε φορά την κατάλληλη ανάλογα με τις ανάγκες των ασθενών του.

Ο Δρ Αθανασόπουλος έχει εκπαιδευθεί πλήρως σε όλο το εύρος της ανοικτής γενικής χειρουργικής (κακοήθειες, καλοήθειες, μεταμοσχεύσεις), αλλά ακολουθώντας την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας εκπαιδεύθηκε επιπλέον στην προηγμένη λαπαροσκοπική και τη ρομποτική χειρουργική, αρχικά στην Ελλάδα και μετέπειτα σε σημαντικά κέντρα της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας.

ΘΩΡΑΚΟΣΚΟΠΙΚΗ

Η θωρακοσκοπική χειρουργική αποτελεί ελάχιστα επεμβατική τεχνική για τη διάγνωση και θεραπεία κλινικών προβλημάτων στο θώρακα. Περιλαμβάνει τη χρήση μικροκάμερας και μικροεργαλείων που αποκτούν πρόσβαση σε όλες τις περιοχές του θώρακα με ελάχιστα τραυματικό τρόπο.

Η ρομποτική πλατφόρμα da Vinci είναι η πλέον εξελιγμένη για την πραγματοποίηση τέτοιων επεμβάσεων, και στα χέρια του κατάλληλου χειρουργού αποτελεί τη μέθοδο εκλογής για όλες τις παθήσεις του θώρακα.

Τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής θωρακοσκοπικής τεχνικής είναι πολλά και ποικίλα:
Μικρότερη διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο και η ταχύτερη επιστροφή στην εργασία μειώνει, όπως είναι λογικό κατά πολύ το κόστος της νοσηλείας και της γενικότερης οικονομικής επιβάρυνσης.
Άριστο αισθητικό αποτέλεσμα, αφού λόγω των μικρών τομών πρακτικά δεν απομένουν ουλές μετά τις επεμβάσεις.
Ελάχιστος τραυματισμός ιστών και αναίμακτες επεμβάσεις, τα οποία συμβάλλουν στην κατακόρυφη μείωση του ποσοστού λοιμώξεων.
Ασφάλεια και ακρίβεια κατά την επέμβαση λόγω της μεγάλης μεγέθυνσης, της στερεοσκοπικής 3D όρασης, της κινητικότητας των εργαλείων προς όλες τις κατευθύνσεις.
Σημαντικά μειωμένες είναι επίσης οι αναπνευστικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές λόγω της ταχείας κινητοποίησης των ασθενών.

Συνήθεις καταστάσεις και όργανα όπου έχει ένδειξη η χρήση της θωρακοσκοπικής μεθόδου είναι:
Οισοφάγος (καρκίνος, καλοήθειες όπως π.χ. αχαλασία).
Στόμαχος (καρκίνος).
Διαφραγματοκήλη.
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Καρκίνος πνεύμονα, μεσοθωρακίου και υπεζωκότα.
Λήψη βιοψίας από το θώρακα.
Αντιμετώπιση πνευμοθώρακα, υδροθώρακα ή αιμοθώρακα.
Θύμος αδένας (εκτομή).

Η ομάδα του Δρ. Αθανασόπουλου χρησιμοποιεί τη νεότερη γενιά ρομποτικών συστημάτων da Vinci Xi και Si HD, καλύπτοντας όλα τα ζητήματα που άπτονται της γενικής χειρουργικής.

LASER

Η χειρουργική laser (light amplification by stimulated emission of radiation) αποτελεί σχετικά νέο είδος χειρουργικής, στην οποία η διατομή του ιστού επιτυγχάνεται μέσω ενισχυμένης μονοχρωματικής δέσμης φωτός αντί για νυστέρι. Η δέσμη φωτός εκπέμπεται από ειδική συσκευή, που αποτελείται από μία πηγή ενέργειας και ένα φυσικό μέσο (κρύσταλλος, αέριο, κλπ.) παραγωγής της δέσμης. Η μεταφορά της δέσμης laser γίνεται είτε μέσω του αέρα ή μέσω ειδικών μεταφορέων (π.χ. οπτικών ινών).

Σημαντικά χαρακτηριστικά, και ταυτόχρονα πλεονεκτήματα, που καθιστούν τη δέσμη laser ιδιαίτερη εφαρμόσιμη στη χειρουργική είναι ότι έχει συγκεντρωμένη ενέργεια σε σταθερή δέσμη φωτός, η οποία δεν διαχέεται και δεν αποκλίνει κατά την πορεία της. Συνεπώς η ταχεία και στοχευμένη δράση του laser προκαλεί μικρή ιστική καταστροφή, που οδηγεί σε άριστο κλινικό (ταχεία επούλωση, λιγότερος πόνος) και αισθητικό αποτέλεσμα (μικρή ουλή).

Συνήθεις τύποι laser, που χρησιμοποιούνται στην ιατρική και ειδικότερα στη χειρουργική, αποτελούν οι κάτωθι:
Διοξειδίου του άνθρακα (CO2), που είναι το πιο διαδεδομένο.
Neodymium:Yttrium-Aluminum-Garnet (Nd:YAG), με συχνή χρήση στη γενική χειρουργική και τη γαστρεντερολογία.
Αργού (Argon), στην ηπατοχειρουργική και την αγγειοχειρουργική.
Excimer, στην οφθαλμολογία.

Οι εφαρμογές του laser στη γενική χειρουργική είναι ποικίλες και αφορούν:
Δέρμα και μαλακά μόρια: αφαίρεση ουλών, σπίλων, ογκιδίων, θηλωμάτων, μυρμηκιών, κύστεων, λιπωμάτων, κ.λπ.
Γαστρεντερικό σύστημα: αφαίρεση αλλοιώσεων του εντερικού αυλού (π.χ. πολύποδες, ογκίδια, αγγειοδυσπλασίες), ηπατικών όγκων, κ.λπ.
Περίνεο-πρωκτός: αφαίρεση συριγγίων, κονδυλωμάτων, αιμορροΐδων, αποστημάτων, κύστης κόκκυγα, κ.λπ.

Η ομάδα του Δρ. Αθανασόπουλου χρησιμοποιεί τη νεότερη γενιά laser CO2, προσφέροντας με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο τα πλεονεκτήματα αυτής της τεχνολογίας στους ασθενείς.

Χειρουργική ογκολογία

Η χειρουργική αποτελούσε παραδοσιακά τη μόνη θεραπεία για τον καρκίνο έως μερικές δεκαετίες πριν. Η αναγνώριση της πολυπαραγοντικής φύσης του καρκίνου, και οι εξελίξεις στην έρευνα, οδήγησαν στην αποδοχή ότι η αντιμετώπιση του καρκίνου είναι εφικτή όταν υπάρχει συνεργασία ομάδας επιστημόνων (multi-disciplinary team). Έτσι προέκυψαν νέες μη χειρουργικές ειδικότητες, που συμβάλλουν τα μέγιστα στην αντιμετώπιση του καρκίνου. Όλοι μαζί συνεργάζονται στενά για τον κοινό στόχο: τη θεραπεία ή, αν αυτό δεν είναι εφικτό, την επιμήκυνση του προσδόκιμου επιβίωσης και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.

Η ομάδα επιστημόνων, της οποίας ηγείται και οργανώνει ο Χειρουργός Ογκολόγος, περιλαμβάνει επίσης:

Ακτινολόγο/Επεμβατικό Ακτινολόγο: συμβάλλει σημαντικά στην απεικονιστική διάγνωση του καρκίνου, καθώς επίσης σε επιλεγμένες περιπτώσεις εκτελεί διαγνωστικούς (π.χ. βιοψίες) ή θεραπευτικούς χειρισμούς (π.χ. παροχετεύσεις συλλογών, αποσυμφόρηση διατεταμένων ενδοηπατικών χοληφόρων, τοποθέτηση stent).
Γαστρεντερολόγο: εκτελεί ενδοσκοπικές πράξεις (π.χ. γαστροσκόπηση, κολοσκόπηση, ERCP-endoscopic retrograde cholangiopancreatography, double balloon enteroscopy) στα πλαίσια διαγνωστικής ή θεραπευτικής προσέγγισης.

Παθολόγο Ογκολόγο: καθορίζει την κατάλληλη θεραπεία (βιολογική, ορμονική, χημειοθεραπεία), πριν τη χειρουργική επέμβαση (αν π.χ. απαιτείται μείωση του μεγέθους του όγκου ώστε να επιτραπεί η χειρουργική εξαίρεσή του) ή/και μετά από αυτήν (π.χ. για τη θανάτωση πιθανών καρκινικών κυττάρων που έχουν εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος ή για την αποφυγή υποτροπής της νόσου μετά τη χειρουργική επέμβαση). Ο συγκεκριμένος τομέας οδεύει πλέον επιτυχώς προς την εφαρμογή στοχευμένων θεραπειών ώστε να βλάπτονται μόνο τα καρκινικά κύτταρα, μειώνοντας έτσι στο ελάχιστο τις παρενέργειες και μεγιστοποιώντας το αποτέλεσμα της θεραπείας.

Ακτινοθεραπευτή: προτείνει την κατάλληλη ακτινοβολία για την αντιμετώπιση της τοπικά εκτεταμένης νόσου. Η εφαρμογή μπορεί να γίνει όπως ανωτέρω, πριν ή/και μετά τη χειρουργική επέμβαση.

Παθολογοανατόμο: μελετά την ιστολογία και τη μοριακή βιολογία του όγκου παρέχοντας σημαντικές πληροφορίες, που βοηθούν στην επιλογή κατάλληλων φαρμάκων. Επίσης, καθορίζει τα όρια εκτομής του όγκου, κατά τη διάρκεια της επέμβασης, ώστε ο χειρουργός να γνωρίζει αν πρέπει να κάνει συμπληρωματική εκτομή.
Αναισθησιολόγο/ειδικό ιατρό πόνου: είναι υπεύθυνος για τη χορήγηση ασφαλούς αναισθησίας κατά τη χειρουργική επέμβαση, για την περιεγχειρητική αναισθησιολογική φροντίδα και για την αντιμετώπιση του άλγους που σχετίζεται με τον καρκίνο.

Γενετιστή: μελετά το γονιδίωμα των ασθενών και των συγγενών τους και συμβουλεύει κατάλληλα σε περιπτώσεις νόσων με γενετική βάση, οι οποίες είναι κληρονομικές.

Ψυχίατρο ή Ψυχολόγο: στοχεύει στη βελτίωση της ψυχικής υγείας του ασθενούς, συμβάλλοντας στην ισχυροποίηση της άμυνας του οργανισμού. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο καρκίνος αποτελεί νόσο που αποδομεί τον ασθενή σωματικά αλλά και ψυχικά.

Νοσηλευτική υποστήριξη από πτυχιούχους επαγγελματίες που είναι έμπειροι σε όλα τα στάδια αντιμετώπισης περιπτώσεων καρκίνου.

Ως προς τη χειρουργική τεχνική αντιμετώπισης του καρκίνου, τα τελευταία χρόνια έχει γίνει πλέον αποδεκτό ότι η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική (ρομποτική, λαπαροσκοπική, δια φυσικών οπών), ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με ειδικές απεικονιστικές τεχνικές (π.χ. 3D image reconstruction for image-guided surgery, ICG fluorescence) αποτελεί το μέλλον και θα πρέπει να επιλέγεται από τον ασθενή και να εφαρμόζεται από το χειρουργό όταν υπάρχει η κατάλληλη τεχνογνωσία.

Άλλες σημαντικές εξελίξεις ή τεχνικές που έχουν βελτιώσει την αντιμετώπιση του καρκίνου είναι η καλύτερη κατανόηση των ορίων εκτομής του όγκου και του αριθμού λεμφαδένων που πρέπει να αφαιρούνται, η βιοψία του φρουρού λεμφαδένα (αποφεύγοντας έτσι σε πολλές περιπτώσεις τον άσκοπο λεμφαδενικό καθαρισμό και τις πιθανές παρενέργειες αυτού), η επανορθωτική χειρουργική που βελτιώνει την ψυχολογία των ασθενών (π.χ. σε περιπτώσεις μαστεκτομής) ή/και τη λειτουργικότητα μετά από ακρωτηριαστικές επεμβάσεις, η εφαρμογή χημειοθεραπείας (π.χ. HIPEC-hyperthermic intraperitoneal chemotherapy) ή/και ακτινοβολίας κατά τη διάρκεια επεμβάσεων, και η ανάπτυξη πρωτοκόλλων (π.χ. ERAS-enhanced recovery after surgery) για την ταχύτερη/ασφαλέστερη ανάρρωση του ασθενούς μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση.

Η ομάδα του Δρ. Αθανασόπουλου λειτουργεί σύμφωνα με τις ανωτέρω αρχές και χρησιμοποιεί όλες τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος.

ABLATION

Εκτός από την αμιγώς χειρουργική εκτομή ενός όγκου, που αποτελεί αποδεδειγμένα τον καλύτερο τρόπο θεραπείας, υπάρχουν και άλλες λιγότερο επεμβατικές μέθοδοι καταστροφής (ablation) καλοήθων και κακοήθων όγκων (εσωτερικών και δερματικών). Αυτές εφαρμόζονται είτε απευθείας στον όγκο (κατά τη διάρκεια μίας επέμβασης), ή δια του δέρματος με τη βοήθεια αξονικής, μαγνητικής ή υπερηχογραφικής καθοδήγησης.

Οι κυριότερες και περισσότερο μελετημένες τεχνικές είναι οι εξής:
Ραδιοσυχνότητες (radiofrequency ablation – RFA).
Μικροκύματα (microwave ablation – MWA).
Κρυοχειρουργική (cryosurgery).
Ακτινοχειρουργική θεραπεία (CyberKnife radiotherapy).
Μη αναστρέψιμη ηλεκτροδιάτρηση (irreversible electroporation – IRE), τεχνική γνωστή και ως NanoKnife.

Οι ανωτέρω τεχνικές εφαρμόζονται συνήθως στις κάτωθι περιπτώσεις:
Όταν ο ασθενής δεν δύναται να χειρουργηθεί εξαιτίας άλλων σοβαρών προβλημάτων υγείας.
Όταν ο όγκος είναι σε τέτοια θέση, όπου μία επέμβαση θα ήταν πολύ επικίνδυνη για τον ασθενή.
Όταν θέλουμε να κάνουμε downstaging (υποσταδιοποίηση) της νόσου, δηλαδή να προκαλέσουμε σμίκρυνση του όγκου ώστε αυτός από ανεγχείρητος να καταστεί χειρουργήσιμος.
Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις πολλαπλών όγκων, που όμως δεν μπορούν να αφαιρεθούν όλοι, μπορούμε να συνδυάσουμε χειρουργική εκτομή ορισμένων όγκων και ablation κάποιων άλλων, αν βεβαίως οι υπόλοιποι όγκοι έχουν τέτοιο μέγεθος ή/και θέση που επιδέχονται αυτής της τεχνικής.

RFA
Αναλύοντας περιεκτικά τα χαρακτηριστικά της κάθε μεθόδου, το RFA πραγματοποιείται με μία λεπτή βελόνη (probe) που εισέρχεται στον όγκο. Η εναλλασσόμενη ενέργεια των ραδιοσυχνοτήτων δημιουργεί θερμότητα που καταστρέφει τον όγκο, ο οποίος πλέον μετατρέπεται σε ακίνδυνη ουλή. Χρησιμοποιείται για διάφορους όγκους στο ήπαρ, πνεύμονες, νεφρούς, οστά. Οι κύριοι περιορισμοί είναι το μέγεθος του όγκου (πρέπει ιδανικά να είναι έως 3cm) και η θέση του (δεν πρέπει να είναι κοντά σε μεγάλα αγγεία).

MWA
Το MWA αποτελεί σχετικά νέα τεχνολογία που στηρίζεται στην παραγωγή θερμότητας, η οποία καταστρέφει τον όγκο. Η αρχή λειτουργίας και δράσης είναι ίδια με το RFA, αλλά στην περίπτωση του MWA ο πομπός παράγει μικροκύματα αντί για ραδιοσυχνότητες. Το MWA παρουσιάζει κάποια σημαντικά πλεονεκτήματα συγκριτικά με το RFA όπως το ότι είναι ταχύτερο, πιο αποτελεσματικό, και μπορεί να αντιμετωπίσει επιτυχώς όγκους μεγέθους έως 5cm.

Κρυοχειρουργική
Η κρυοχειρουργική καταστρέφει τον όγκο μέσω του ψύχους. Η χαμηλή θερμοκρασία επιτυγχάνεται με τη χρήση ειδικού probe που διοχετεύει υγρό άζωτο ή υγρό διοξείδιο του άνθρακα (σε δερματικές αλλοιώσεις). Οι παρενέργειες αυτής της τεχνικής είναι σχετικά λίγες και ο χρόνος ανάρρωσης μικρός. Η κύρια ένδειξη της κρυοχειρουργικής είναι σε όγκους του δέρματος, αλλά μπορεί να εφαρμοστεί επιλεκτικά (με υγρό άζωτο ή το αέριο αργό) και σε εσωτερικούς όγκους όπως το πρωτοπαθές ηπατικό καρκίνωμα, οι ηπατικές μεταστάσεις, ο καρκίνος των οστών ή του προστάτη.

Ακτινοχειρουργική
Η ακτινοχειρουργική είναι μία από τις πλέον εξελιγμένες μορφές ακτινοθεραπείας. Αποτελεί ανώδυνη και μη επεμβατική μέθοδο που χρησιμοποιεί υψηλές δόσεις απόλυτα στοχευμένης ακτινοβολίας, μέσω ενός ρομποτικού βραχίονα, καταστρέφοντας εσωτερικούς όγκους. Η ευκαμψία του ρομποτικού βραχίονα δίνει τη δυνατότητα αντιμετώπισης όγκων σε περιοχές δύσκολα προσβάσιμες από την κλασική ακτινοθεραπεία, όπως η σπονδυλική στήλη και ο νωτιαίος μυελός. Άλλες εφαρμογές είναι στον εγκέφαλο, τον πνεύμονα, το ήπαρ, το πάγκρεας, το νεφρό, τον προστάτη. Εξαιτίας της στοχευμένης ακτινοβολίας, η επίδραση στους πέριξ ιστούς είναι μηδαμινή. Συγκριτικά με την κλασική ακτινοθεραπεία, η ακτινοχειρουργική προσφέρει ταχύτερη ανάρρωση με ελάχιστο πόνο και πολύ μικρό ποσοστό επιπλοκών. Οι απαιτούμενες συνεδρίες είναι συνήθως από μία έως πέντε και πραγματοποιούνται χωρίς εισαγωγή στο νοσοκομείο ή αναισθησία. Μία άλλη, παρόμοια μέθοδος, είναι το Gamma Knife, το οποίο όμως χρησιμοποείται σε όγκους του κεντρικού νευρικού συστήματος.

IRE
Η IRE των καρκινικών κυττάρων είναι μία καινοτόμα τεχνική που εφαρμόζεται από το 2009. Η IRE επιτυγχάνεται μέσω της συσκευής NanoKnife που εκπέμπει μη θερμική ηλεκτρική ενέργεια η οποία αποσταθεροποιεί την κυτταρική μεμβράνη των καρκινικών κυττάρων οδηγώντας στην καταστροφή αυτών. Η τεχνική περιλαμβάνει ειδικές βελόνες-ηλεκτρόδια που τοποθετούνται εντός του όγκου και γύρω από αυτόν σε διάφορες θέσεις, υπό γενική αναισθησία. Η διαδικασία διαρκεί συνήθως 2-4 ώρες και ο ασθενής παίρνει εξιτήριο την επόμενη μέρα. Το NanoKnife χρησιμοποιείται στον ανεγχείρητο τοπικά εκτεταμένο παγκρεατικό καρκίνο χωρίς την παρουσία μεταστάσεων, και αυξάνει την επιβίωση στο διπλάσιο ή τριπλάσιο του αναμενόμενου παρέχοντας καλύτερη ποιότητα ζωής.

Η ομάδα του Δρ. Αθανασόπουλου χρησιμοποιεί όλες τις ανωτέρω τεχνικές ανάλογα με τις εκάστοτε ιδιαιτερότητες του περιστατικού και έχοντας ως μοναδικό γνώμονα το καλύτερο αποτέλεσμα για τον ασθενή.

Ήπαρ-Πάγκρεας-Χοληφόρα-Σπλήνας

Το ήπαρ (κοινώς συκώτι) είναι το μεγαλύτερο συμπαγές όργανο και το «χημικό εργοστάσιο» του ανθρωπίνου σώματος, πραγματοποιώντας πάνω από 500 πολύπλοκες χημικές εξισώσεις απαραίτητες για τη ζωή, ενώ η λειτουργία του επηρεάζει σημαντικά όλα τα συστήματα του οργανισμού.

Το ήπαρ έχει πολύπλοκη τρισδιάστατη ανατομία, έχει δύσκολη πρόσβαση ευρισκόμενο πίσω από τα πλευρά και σε επαφή με το διάφραγμα, γειτνιάζει στενά με ευμεγέθη αγγεία της κοιλίας (π.χ. κάτω κοίλη φλέβα) και δέχεται περίπου το 25-30% (1-1.5lt) όλου του αίματος κάθε λεπτό, σε έναν μέσο άνθρωπο (70-75kg). Γι’ αυτό απαιτεί λεπτούς χειρισμούς και τη χρήση εξοπλισμού υψηλού επίπεδου, όπως διεγχειρητικό υπερηχογράφο, μεγεθυντικούς φακούς, ειδικό φωτισμό, ειδικές συσκευές διατομής του ήπατος κ.α., με σκοπό την εξάλειψη της πιθανότητας χειρουργικού λάθους.

Ο καρκίνος του ήπατος είναι μεταστατικός (π.χ. από το παχύ έντερο) ή πρωτοπαθής (π.χ. ηπάτωμα). Πολλές και ποικίλες αίτιες έχουν ενοχοποιηθεί για την πρόκλησή του, μεταξύ των οποίων οι ηπατίτιδες, η κίρρωση και η έκθεση σε αφλατοξίνες. Για την Ελλάδα, οι νέες περιπτώσεις ηπατικού καρκίνου ανά έτος είναι 5-15/100.000 πληθυσμού για το ηπάτωμα, και περίπου 1500 συνολικά για το μεταστατικό καρκίνο.

Το πάγκρεας είναι ένας ευμεγέθης αδένας με εξωκρινή και ενδοκρινή μοίρα. Η πρώτη συμμετέχει στην πέψη των τροφών με την παραγωγή και απελευθέρωση κατάλληλων ενζύμων, ενώ η δεύτερη ρυθμίζει κυρίως την ομοιοστασία και το μεταβολισμό της γλυκόζης στο αίμα.

Η θέση του πίσω από το στόμαχο και έμπροσθεν της σπονδυλικής στήλης, η άμεση επικοινωνία του με σημαντικά αγγεία της περιοχής (αορτή, κάτω κοίλη και κλάδους αυτών), και η ευαίσθητη/μαλακή σύσταση/υφή του, καθιστούν τη χειρουργική του παγκρέατος δύσκολη διαδικασία που απαιτεί τεχνογνωσία και εμπειρία.

Εκτός από τις κακοήθειες, οι ανωτέρω δομές μπορούν να παρουσιάσουν και καλοήθεις παθήσεις. Για παράδειγμα, η χοληδόχος κύστη, που αποτελεί τμήμα του ήπατος, μπορεί να αναπτύξει λίθους ή πολύποδες. Επίσης η ανάπτυξη ηπατικών κύστεων, καλοήθεις ηπατικοί όγκοι (υπερπλασίες, αδενώματα, αιμαγγειώματα), πυλαία υπέρταση, λιθίαση ή κύστεις του χοληδόχου πόρου, κυστικά παγκρεατικά νεοπλάσματα, η χρόνια παγκρεατίτιδα, νόσοι του σπληνός (κληρονομικές και μη) που προκαλούν υπερβολική αύξηση του μεγέθους του, σπληνικά έμφρακτα, κ.λπ.

Ως προς τους κακοήθεις όγκους, αυτοί πρέπει να αντιμετωπίζονται πάντα με εκτομή, όταν αυτή είναι εφικτή. Σε περιπτώσεις μη εκτομής μπορούν να εφαρμοσθούν άλλες τεχνικές για την καταστροφή  των συγκεκριμένων όγκων (π.χ. RFA, MWA, cryosurgery, CyberKnife radiotherapy, IRE ).

Για τα περιστατικά που αρχικά δεν είναι εγχειρίσιμα (π.χ. μεγάλος όγκος, διήθηση ευαίσθητων δομών όπως τα αγγεία), η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία μπορούν να επιτελέσουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία προετοιμασίας για ένα πιθανό μελλοντικό χειρουργείο.

Η εκτομή του όγκου μπορεί να γίνει ιδανικά σε ένα στάδιο. Όμως υπάρχουν περιπτώσεις όπου η ηπατεκτομή πρέπει να πραγματοποιηθεί σε δύο στάδια (two-stage hepatectomy), ή να γίνει συνδυασμός εκτομής και τεχνικών ablation.

Επίσης, αν το υπόλοιπο του ήπατος (το οποίο υπολογίζεται ακριβώς προεγχειρητικά με ειδικές τεχνικές, ως ποσοστό % και ως όγκος) μετά το χειρουργείο δεν είναι αρκετό ώστε να υποστηρίξει τις οργανικές λειτουργίες, υπάρχουν μέθοδοι αύξησης αυτού του λειτουργικού υπολειπόμενου ήπατος (FLR – functional liver remnant). Η καλύτερη μέθοδος είναι η ALPPS (associating liver partition and portal vein ligation for staged hepatectomy), και ακολουθεί ο εμβολισμός της πυλαίας φλέβας (PVE – portal vein embolisation).

Η χειρουργική του ήπατος και του παγκρέατος θεωρούνται οι πιο απαιτητικές στον τομέα της Χειρουργικής Ογκολογίας και απαιτούν μακροχρόνια και επίπονη εκπαίδευση σε κέντρα του εξωτερικού. Τα περιστατικά χρήζουν ενδελεχούς μελέτης προεγχειρητικά. Σε αυτήν περιλαμβάνονται μεταξύ των άλλων η ογκομετρία ήπατος (volumetry), η λειτουργική μελέτη του ήπατος (ICG clearance test), και ο λεπτομερής καθορισμός της ανατομίας ήπατος/όγκου με την τελευταία τεχνική της ακτινολογίας (CT/MRI 3D image reconstruction), που έχει καταστήσει εφικτή την επαναστατική, διεθνώς, μέθοδο χειρουργικής ήπατος-παγκρέατος η οποία λέγεται 3D image-guided surgery. Επίσης το CT/MRI 3D image reconstruction έχει πρόσφατα οδηγήσει στην πρωτοποριακή ανάπτυξη του 3D printing and tissue engineering για την de novo δημιουργία ιστών (π.χ. αγγεία) που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε επεμβάσεις ήπατος-παγκρέατος. Τα ανωτέρω προσφέρονται πλέον και στην Ελλάδα από την ομάδα του Δρ. Αθανασόπουλου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στα πλαίσια της συνεχούς ανταλλαγής γνώσης και εμπειρίας η ομάδα του Δρ. Αθανασόπουλου βρίσκεται σε συνεργασία με κέντρα του εξωτερικού που εξειδικεύονται στη χειρουργική ήπατος-παγκρέατος. Αυτά είναι το Royal Free London hospital – UCL (UK), Addenbrooke’s hospital – Cambridge University (UK), IRCAD – Strasbourg University (France), και το μεγαλύτερο παγκοσμίως κέντρο χειρουργικής ήπατος-παγκρέατος και μεταμοσχεύσεων ήπατος που είναι το Asan Medical Centre – Ulsan University (South Korea).
Ως τελικό αποτέλεσμα η επέμβαση πραγματοποιείται με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια και μόνο σε ασθενείς που θα έχουν πραγματικό όφελος από αυτήν.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, το μεγαλύτερο ποσοστό της χειρουργικής ήπατος-παγκρέατος-χοληφόρων-σπληνός (κακοήθειες και καλοήθειες) γίνεται με την κλασική (ανοικτή) μέθοδο. Σε μεγάλα κέντρα του εξωτερικού, οι ανωτέρω επεμβάσεις μπορούν πλέον να πραγματοποιηθούν και με νεότερες τεχνικές (λαπαροσκοπική και η εξέλιξη αυτής, ρομποτική χειρουργική), οι οποίες προσφέρουν πολλαπλά και σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι της ανοικτής μεθόδου. Η ρομποτική τεχνική προσφέρει επιπλέον τη δυνατότητα επεμβάσεων δια μίας τομής (single port surgery), με συνηθέστερη εφαρμογή τη χολοκυστεκτομή.

 

Η ομάδα του Δρ. Αθανασόπουλου, διαθέτοντας εκπαίδευση και εμπειρία από μεγάλα κέντρα του εξωτερικού, εφαρμόζει και τις τρεις τεχνικές (ανοικτή, λαπαροσκοπική, ρομποτική) χρησιμοποιώντας τεχνολογία τελευταίας γενιάς (λαπαροσκοπικά συστήματα Stryker και Olympus με εργαλεία που έχουν διάμετρο ≤5mm και οθόνες 4Κ υψηλής ευκρίνειας, και τα ρομποτικά συστήματα da Vinci Xi και Si HD).

H πρώτη ρομποτική ηπατεκτομή στην Ελλάδα έγινε τον Ιούλιο του 2017 στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών με τη συνεργασία του Καθηγητή Κ.Μ. Κωνσταντινίδη και του Δρ. Αθανασόπουλου. Σχετική παρουσίαση έγινε και στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1 διαβάστε περισσότερα

Οισοφάγος-Στόμαχος

Τι συμβαίνει στο έμβρυο μέρα με τη μέρα
1η – 4η εβδομάδα
Το έμβρυο μοιάζει με μία μικρή σφαίρα κυττάρων που ενσωματώνεται στο ενδομήτριο. Οι επιστήμονες αποκαλούν αυτόν τον όγκο κυττάρων “βλαστοκύστη”. Υπερηχογραφικά μόλις που φαίνεται στη μήτρα μια μικρή κουκίδα. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η μητέρα δεν έχει κανένα σύμπτωμα που να υποδηλώνει ότι εγκυμονεί.

5η – 6η εβδομάδα
Τα κύτταρα πολλαπλασιάζονται γρήγορα και αρχίζουν να δημιουργούν τα όργανα του εμβρύου. Έχει ξεκινήσει η καρδιακή λειτουργία. Έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται το νευρικό και το κυκλοφορικό σύστημα. Έχει σχηματιστεί το κεφάλι του εμβρύου. Στο υπερηχογράφημα μπορεί να φανούν κάποιες προεξοχές, οι οποίες στις επόμενες εβδομάδες θα εξελιχθούν στα άκρα του εμβρύου.

7η εβδομάδα – 10η εβδομάδα
Έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται τα αυτιά, η μύτη, το στόμα, η γλώσσα, τα δόντια και σιγά σιγά το φύλο που συνήθως δεν είναι ακόμα ορατό. Τα άκρα συνεχίζουν να αναπτύσσονται με ταχείς ρυθμούς και σιγά σιγά θα αρχίσουν να διαχωρίζονται τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών. Η καρδιά έχει σχηματιστεί και οι χτύποι της είναι 150 το λεπτό – διπλάσιοι δηλαδή από των ενηλίκων. Το έμβρυο έχει πλέον την δική του ομάδα αίματος. Σε αυτήν την ηλικία κύησης είναι πολύ εντυπωσιακό το γεγονός ότι ο εγκέφαλος αποτελεί το μισό βάρος από το συνολικό βάρος σώματος του εμβρύου και για αυτό το λόγο το κεφάλι του είναι πολύ μεγαλύτερο από το υπόλοιπο σώμα του. Στην 10η εβδομάδα κύησης σχεδόν όλα τα όργανα, οι μύες και το νευρικό σύστημα του εμβρύου έχουν ξεκινήσει τις λειτουργίες τους αυτόνομα. Το έμβρυο φαίνεται να ανοιγοκλείνει το στόμα του και να χασμουριέται. Αρχίζουν να δημιουργούνται τα νύχια στα δάχτυλα και να σχηματίζονται οι θύλακες των τριχών. Από εδώ και έπειτα είναι εμφανή τα δακτυλικά αποτυπώματα. Υπερηχογραφικά φαίνεται πιο ενεργητικό, οι κινήσεις του είναι πιο γρήγορες και επαναλαμβανόμενες. Κινεί περισσότερο τον αυχένα και το κεφάλι, ακουμπάει πιο συχνά με το χέρι του το στόμα και περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του με τη βοήθεια της χαμηλής βαρύτητας μέσα στη μήτρα.

11η – 13η εβδομάδα
Το έμβρυο παίρνει ανθρώπινη μορφή. Έχει μέγεθος περίπου 8 εκατοστά. Το βάρος του αυξάνεται περίπου κατά 60%. Ο ομφάλιος λώρος έχει διαμορφωθεί. Η μήτρα αρχίζει να εξέχει από τη λεκάνη. Διαφαίνεται ο εγκέφαλος, ο οποίος έχει αναπτυχθεί πλήρως, οι οφθαλμικοί κόγχοι και τα αυτιά του. Σε αυτό το διάστημα αρχίζει η πλήρης οργανογένεση. Ξεκινάει η λειτουργία των νεφρών του, αποβάλλοντας ούρα και δημιουργώντας το αμνιακό υγρό. Αρχίζει να ανοιγοκλείνει τα μάτια του. Όλο το σώμα του εκτός από τη γλώσσα είναι ευαίσθητα στις αισθήσεις. Το βλέπουμε να ανοιγοκλείνει τα χέρια του, να σφίγγει τον ομφάλιο λώρο με τα δάχτυλά του και να κλωτσάει τα πόδια του. Είναι εμφανή τα εξωτερικά γεννητικά όργανα.

14η – 18η εβδομάδα
Είναι πλέον φανερές οι θηλαστικές κινήσεις που κάνει.
Αρχίζει να κινεί τα άκρα του ρυθμικά και διαμορφώνεται και η ακοή του. Σε αυτές τις εβδομάδες είναι σημαντικό η μητέρα να ακούει μελωδικού ήχους για κάποιες ώρες της ημέρας, όπως κλασσική μουσική ή ήχους της φύσης (θρόισμα των φύλων, κελάηδισμα πουλιών), γιατί βοηθούν πολύ στην ψυχοπνευματική του εξέλιξη. Είναι εμφανή και πλήρως σχηματισμένα τα νύχια στα άκρα του εμβρύου. Το δέρμα του είναι ακόμα πολύ λεπτό. Αρχίζει να σχηματίζεται υποδόριο λίπος, το οποίο αργότερα θα το προστατεύει από τις χαμηλές θερμοκρασίες και το σμήγμα – ένα λευκό στρώμα σαν λίπος, το οποίο προστατεύει το δέρμα του εμβρύου για όσο καιρό θα βρίσκεται μέσα στο αμνιακό υγρό. Ακούει τους χτύπους της καρδιάς σας, τη ροή του αίματος και τους εντερικούς ήχους σας.

19η – 22η εβδομάδα
Το έμβρυο έχει αναπτυχθεί. Το βάρος του είναι περίπου 200 γραμμάρια. Οι κινήσεις του γίνονται αντιληπτές πια. Τώρα πια έχει σχεδόν ολοκληρωθεί η διαμόρφωση των βασικών του οργάνων. Οι κινήσεις του γίνονται αντιληπτές πλέον και έτσι είστε σε θέση να γνωρίζετε πότε κοιμάται και πότε όχι. Σε αυτό το διάστημα δημιουργείται η οδοντοφϋία του. Για αυτό είναι βασικό η μητέρα να έχει ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά προκειμένου να χαρίσει στο μωρό της ένα υγιές χαμόγελο. Τα γεννητικά όργανα είναι πλέον ορατά και αρχίζουν να διαμορφώνονται οι ωοθήκες, η μήτρα και ο κόλπος για τα κορίτσια και τα αντίστοιχα γεννητικά όργανα για τα αγόρια. Αρχίζει να αναπτύσσεται χνούδι στο υπόλοιπο σώμα του. Το μωρό σας αναγνωρίζει την φωνή σας και είναι δυνατόν να τρομάξει σε έναν δυνατό θόρυβο. Σιγά σιγά αναπτύσσεται και η γεύση του.

23η – 29η εβδομάδα
Διαμορφώνεται το σκελετικό του σύστημα. Τα όργανα αναπτύσσονται πλήρως. Το δέρμα του γίνεται αδιαφανές. Μέχρι την 27 εβδομάδα το έμβρυο εξελίσσεται από μία μπάλα κυττάρων σε έναν πολύπλοκο ζώντα οργανισμό με βάρος σχεδόν 1 κιλό. Κάθε εβδομάδα κερδίζει σχεδόν 100 γραμμάρια και αυτή η αύξηση του βάρους οφείλεται στην ανάπτυξη των μυών, του σκελετικού συστήματος και των οργάνων . Έχει μαλλιά και νύχια. Αναγνωρίζει τα αγγίγματα στην κοιλιά τόσο τα δικά σας όσο και του συζύγου σας. Πλέον όλες οι γευστικές σας προτιμήσεις έχουν άμεση επίδραση στο έμβρυο, κάνοντάς το να κινείται πιο έντονα και ρυθμικά όταν καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε ορισμένα συστατικά. Μπορούμε να παρατηρήσουμε αναπνευστικές κινήσεις καθώς αναπτύσσεται και ωριμάζει το αναπνευστικό σύστημα. Τα μάτια του ανοιγοκλείνουν εύκολα και μπορεί να αναγνωρίσει το έντονο φως από το σκοτάδι. Κάνοντας 3D υπερηχογράφημα μπορείτε να δείτε τα χαρακτηριστικά που θα έχει ως νεογέννητο.

30η εβδομάδα – 34η εβδομάδα
Το βάρος του φτάνει τα 2 κιλά. Το έμβρυο φαίνεται στο υπερηχογράφημα να βάζει το δάκτυλο στο στόμα του και να κάνει θηλαστικές κινήσεις. Αρχίζει να απομακρύνεται το σμήγμα που είχε καλύψει το σώμα του, αφού πλέον το δέρμα του έχει γίνει πιο ανθεκτικό. Κινείται συνεχώς και προσπαθεί να βρει την κατάλληλη θέση ώστε να μην χρειάζεται πολύ χώρο. Αυξάνεται και άλλο το λίπος στους ιστούς του με αποτέλεσμα να είναι σε θέση να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματός του μόνο του. Όσο περνούν οι εβδομάδες ωριμάζει ακόμη περισσότερο το αναπνευστικό του σύστημα ώστε να καταφέρει να αναπνεύσει μόνο του μόλις γεννηθεί.

35η – 37η εβδομάδα
Το αναπνευστικό του σύστημα κοντεύει να τελειοποιηθεί. Οι μαστοί της μητέρας αρχίζουν να παράγουν πρωτόγαλα. Συνήθως, το μωρό παίρνει την τελική θέση για τον τοκετό. Μπορεί να αισθάνεστε συχνά την κοιλιά σας να κινείται ρυθμικά λόγω του λόξυγκα που παρατηρείται στα έμβρυα. Το διάστημα αυτό μπορεί να νιώθετε λίγο μειωμένες τις κινήσεις του μωρού σας λόγω της σημαντικής μείωσης χώρου που έχει πλέον για να κινηθεί. Βλέπετε συχνά να προβάλουν μέσα από την κοιλιά σας τα χέρια του ή τα πόδια του. Επίσης, μπορεί συχνά να νιώθετε δυσφορία μετά από το φαγητό. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το μωρό σας έχει πλέον αναπτυχθεί αρκετά με αποτέλεσμα να πιέζει το στομάχι και το διάφραγμά σας.

38η – 41η εβδομάδα
Τις τελευταίες εβδομάδες το έμβρυο παίρνει βάρος και τελειοποιείται αναπνευστικά. Το γεννητικό σύστημα της μητέρας προετοιμάζεται για τον τοκετό και ίσως να αισθάνεστε ενοχλήσεις και πίεση χαμηλά στη μέση και στον κόλπο. Στην τελική ευθεία μπαίνει και η δραστηριότητα της μήτρας σας με τις προπαρασκευαστικές συσπάσεις που ίσως έχουν ξεκινήσει από τις προηγούμενες κιόλας εβδομάδες- συσπάσεις που προετοιμάζουν σιγά σιγά τη μήτρα για τον τοκετό.

Λεπτό έντερο

Ποιες πρέπει να αφαιρούνται

Ένα από τα πλέον συχνά προβλήματα υγείας στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας είναι οι κύστεις στις ωοθήκες. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι κύστεις αυτές δεν έχουν συμπτώματα και διαγιγνώσκονται τυχαία μετά από υπερηχογραφικό έλεγχο. Η αιτία εμφάνισής τους συνήθως είναι οι ορμονικές διαταραχές.
Η σημαντικότερη εξέταση για τη διάγνωση των κύστεων στις ωοθήκες είναι το διακολπικό υπερηχογράφημα των έσω γεννητικών οργάνων, η οποία πλέον θεωρείται εξέταση ρουτίνας και είναι ανώδυνη και ασφαλής.

Τα είδη των κύστεων
Τα πιο συχνά είδη κύστεων είναι οι λειτουργικές κύστεις, η ενδομητριωσική κύστη και το κυσταδένωμα ή άλλες σπανιότερες.

Οι λειτουργικές κύστεις είναι πολύ συχνές και στην πλειονότητα των περιπτώσεων εξαφανίζονται σε σύντομο χρονικό διάστημα. Εκδηλώνονται είτε όταν δεν σπάσει το ωοθυλάκιο, που περιέχει το ωάριο (ωοθυλακική κύστη), είτε χωρίς να σπάσει το ωοθηλάκιο μαζεύεται αίμα δημιουργώντας το λεγόμενο ωχραιμάτωμα.
Η ενδομητριωσική κύστη μπορεί να είναι από μερικά χιλιοστά έως και αρκετά εκατοστά. Η αντιμετώπισή της είναι χειρουργική είτε λαπαροσκοπικά, είτε με ανοικτό χειρουργείο.
Το κυσταδένωμα είναι καλοήθης όγκος του επιθηλίου της ωοθήκης. Συνήθως είναι μεγάλο σε μέγεθος και πρέπει να αφαιρείται. Από το μέγεθός του θα εξαρτηθεί αν θα αφαιρεθεί λαπαροσκοπικά ή με ανοικτό χειρουργείο.

Οι πολυκυστικές ωοθήκες
Υπολογίζεται ότι το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών αφορούν 1 στις 6 Ελληνίδες οι οποίες συνήθως εκδηλώνουν: 

  • Αμηνόρροια ή ολιγομηνόρροια
  • Τριχοφυΐα που συνοδεύεται από αύξηση του σωματικού βάρους
  • Συγκεκριμένα υπερηχογραφικά ευρήματα στις ωοθήκες
  • Ορμονική διαταραχή (διαγιγνώσκεται στις εργαστηριακές εξετάσεις)

Όταν μία γυναίκα έχει τουλάχιστον τρία από τα παραπάνω ευρήματα, τότε ο γιατρός θέτει τη διάγνωση των πολυκυστικών ωοθηκών.

Η θεραπεία του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών περιλαμβάνει τη λήψη αντισυλληπτικών χαπιών και άλλων σκευασμάτων. Αν αποτύχει η συντηρητική θεραπεία τότε ο ειδικός γιατρός ίσως επιλέξει τη χειρουργική αντιμετώπιση λαπαροκοπικά.

Παχύ έντερο

Εξωσωματική γονιμοποίηση με επιτυχία
Από τι εξαρτάται

Η πρώτη ερώτηση που δέχεται ο γιατρός στο αρχικό διερευνητικό ραντεβού με κάθε ζευγάρι αφορά στο ποσοστό επιτυχίας για μια επιτυχημένη εγκυμοσύνη. Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση ενέχει πολλούς κινδύνους, καθώς τα όρια της επιστήμης πολλές φορές ξεπερνώνται από την ίδια τη ζωή. Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο μία γυναίκα την οποία οι γιατροί διαβεβαιώνουν ότι δεν μπορεί να τεκνοποιήσει, εν τέλει να φέρνει στον κόσμο το παιδί της.


Η επιστήμη έχει ορίσει ειδικά χαρακτηριστικά που επηρεάζουν τις πιθανότητες για μια επιτυχή εγκυμοσύνη μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση. Αυτά είναι:
Η ηλικία: Όσο αυξάνεται η ηλικία της γυναίκας, τόσο μειώνεται και η πιθανότητα μιας επιτυχούς εξωσωματικής γονιμοποίησης. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η εξέλιξη τόσο των φαρμάκων όσο και των διαγνωστικών εργαλείων, έχουν συμβάλει στην αύξηση του ορίου ηλικίας τεκνοποίησης των γυναικών.
Το ορμονικό προφίλ: Ορισμένες ορμόνες είναι ενδεικτικές για τον αριθμό και την ποιότητα των ωαρίων που μπορεί να παράγει η γυναίκα.
Το μέγεθος και η ποιότητα των ωοθηκών.
Η παρουσία ανατομικών ανωμαλιών στη μήτρα ή και τις σάλπιγγες
Η ποιότητα και η ποσότητα του σπέρματος του άνδρα.
Η ψυχολογία: Έχουν γραφτεί τόμοι για το ρόλο της ψυχολογίας στην εξωσωματική γονιμοποίηση καθώς φαίνεται ότι πολλές φορές αποτελεί τον άγνωστο Χ στην εξίσωση που ορίζει την επιτυχή ή μη εγκυμοσύνη. Οι ειδικοί συστήνουν στο ζευγάρι όχι να πάψει να αγχώνεται, το οποίο θα ήταν ουτοπικό, αλλά να απομακρύνουν από τη ζωή τους συνήθειες ή και ανθρώπους που τους αγχώνουν για να τεκνοποιήσουν.