Τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής χειρουργικής
(Άρθρο του Δρ. Αθανασόπουλου στην εφημερίδα IASIS)
H ρομποτική χειρουργική αποτελεί τη νέα επαναστατική μέθοδο του αιώνα που διανύουμε, μετά την καθιέρωση της λαπαροσκοπικής χειρουργικής τον προηγούμενο αιώνα. Με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας αναπτύχθηκε η τηλεχειρουργική, δηλαδή η πραγματοποίηση επεμβάσεων εξ αποστάσεως. Η ρομποτική χειρουργική συνιστά σημαντικότατη εξέλιξη της λαπαροσκοπικής, την οποία στο κοντινό μέλλον θα αντικαταστήσει πλήρως, όταν το κόστος χρήσης και συντήρησης του ρομποτικού συστήματος θα μειωθεί ακόμη περισσότερο.
Τον Σεπτέμβριο του 2006 πραγματοποιήθηκε η πρώτη ρομποτική επέμβαση στην Ελλάδα από τον πρωτοπόρο, στον χώρο της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, καθηγητή Κ. Μ. Κωνσταντινίδη.
Το ρομποτικό σύστημα da Vinci ελέγχεται από ειδικούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές και είναι σε θέση να προσφέρει ακρίβεια κινήσεων, η οποία είναι αδύνατο να επιτευχθεί από το ανθρώπινο χέρι. Ο έλεγχός του γίνεται με τηλεχειρισμό. Ο χειρουργός βρίσκεται μπροστά σε ειδική κονσόλα χειρισμού του ρομπότ μέσω Η/Υ και πραγματοποιεί την επέμβαση κινώντας ειδικούς μοχλούς, ενώ βλέπει σε οθόνη το χειρουργικό πεδίο σε πραγματικό χρόνο (real time) και τρισδιάστατη (3D) απεικόνιση. Κάθε κίνηση του χειρουργού αναπαράγεται με απόλυτη ακρίβεια και σταθερότητα στο χειρουργικό πεδίο από τους χειρουργικούς βραχίονες του ρομποτικού συστήματος. Το ρομποτικό σύστημα, μέσω ψηφιακής ανάλυσης, προσφέρει ακριβέστατη τρισδιάστατη και μεγενθυμένη εικόνα στον χειρουργό, δίνει λεπτομερή αίσθηση των ιστών και ουσιαστικά εξαλείφει τα συνήθη μειονεκτήματα της λαπαροσκοπικής τεχνικής. Σε αυτό συμβάλλουν και οι αρθρωτοί βραχίονες του ρομπότ, οι οποίοι είναι σε θέση να εκτελούν σε τρία επίπεδα όλες τις κινήσεις που κάνει το ανθρώπινο χέρι, με το επιπλέον πλεονέκτημα ότι προσφέρει απόλυτη ακρίβεια σε αυτές. Απαραίτητη προϋπόθεση, βέβαια, αποτελεί, ότι ο χειρουργός είναι ειδικά εκπαιδευμένος στη χρήση του ρομποτικού συστήματος, αφού η χρήση του δεν προσομοιάζει με τη λαπαροσκοπική χειρουργική, ούτε και με την κλασική (ανοικτή) χειρουργική.
Τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής χειρουργικής περιλαμβάνουν:
- Απόλυτη εφαρμογή της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής
- Ελαχιστοποίηση του εσωτερικού χειρουργικού τραύματος και κατ’ επέκταση της δημιουργίας μετεγχειρητικών συμφύσεων
- Ελαχιστοποίηση της απώλειας αίματος
- Ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου
- Πολύ μικρές τομές και άριστο αισθητικό αποτέλεσμα, αφού ελαχιστοποιούνται οι ουλές μετά την επέμβαση
- Ταχύτερη ανάρρωση και γρηγορότερη έξοδο από το νοσοκομείο
- Εξάλειψη, σχεδόν, των μετεγχειρητικών επιπλοκών που σχετίζονται με το τραύμα όπως διαπύηση, διάσπαση, κήλη, χρόνιο άλγος κ.λπ.
- Λιγότερες αναπνευστικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές
- Κατάργηση των περιορισμών της λαπαροσκοπικής χειρουργικής (δισδιάστατη και ασταθής εικόνα, απώλεια αίσθησης και βαθμών ελευθερίας στην κίνηση, εργονομικά προβλήματα για τη χειρουργική ομάδα)
- Αληθή τρισδιάστατη (3D) εικόνα, υψηλής ευκρίνειας και σε πολύ μεγάλη μεγέθυνση
- Σταθερό χειρουργικό πεδίο και απεικόνιση, που επιτρέπουν τη διενέργεια πολύωρων επεμβάσεων
- Υψηλή εργονομία και καθιστή θέση, που μειώνουν την κόπωση του χειρουργού, ώστε αυτός να μπορεί απερίσπαστα να χειρουργεί επί πολλές ώρες
- Εκτέλεση όλων των κινήσεων που κάνει το ανθρώπινο χέρι, από τους αρθρωτούς βραχίονες του ρομπότ, και στα τρία επίπεδα του χώρου, με απόλυτη ακρίβεια και σταθερότητα, γεγονός που επιτρέπει την επιτυχή διεκπεραίωση δύσκολων περιστατικών
- Συνδυασμό της ρομποτικής χειρουργικής με ειδικές απεικονιστικές τεχνικές (π.χ. 3D image reconstruction for image-guided surgery, ICG fluorescence), οι οποίες προσφέρουν ανυπέρβλητη δυνατότητα στον χειρουργό να σχεδιάσει και να εκτελέσει πολύ απαιτητικές επεμβάσεις.
Η ρομποτική χειρουργική μπορεί να εφαρμοστεί σε διάφορες ειδικότητες, όπως γενική χειρουργική, ουρολογία, χειρουργική καρδιάς, θώρακος, αγγείων, γυναικολογική χειρουργική, παιδοχειρουργική, κ.λπ.
Οι πιο συνηθισμένες εφαρμογές του ρομποτικού συστήματος στις μέρες μας αφορούν στη χοληδόχο κύστη, στο ήπαρ, στο πάγκρεας, στα χοληφόρα, στον σπλήνα, στο λεπτό και παχύ έντερο, στο στομάχι, στον οισοφάγο, στη νοσογόνο παχυσαρκία, στους ενδοκρινείς αδένες, στον προστάτη, στον νεφρό, στα γυναικεία εσωτερικά γεννητικά όργανα, κ.λπ.
Η ομάδα του Δρ. Αθανασόπουλου συνεργάζεται με το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, μέλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών και χρησιμοποιεί τη νεότερη γενιά ρομποτικών συστημάτων da Vinci Xi και Si HD.